27 października lewicowa opozycja na Litwie wygrała wybory parlamentarne, pokonując partię rządzącą. Po przeliczeniu 99% głosów Partia Socjaldemokratyczna (SD) zdobyła 52 ze 141 miejsc w parlamencie, w porównaniu do 28 dla Związku Ojczyzny (UP), który zajął w wyborach drugie miejsce. Ustępującą premier Ingridę Simonyte może zastąpić inna kobieta - Vilija Blinkeviciute.

Partia Obywatele na rzecz Europejskiego Rozwoju Bułgarii (GERB), kierowana przez byłego premiera Bojko Borysowa, zajęła pierwsze miejsce w wyborach parlamentarnych z 26,4% głosów. "Po 7 wyborach parlamentarnych i pięciu premierach w ciągu niecałych 4 lat byłoby pożądane, aby seria wyborcza w Bułgarii zakończyła się jak najszybciej" - zauważa Corinne Deloy. Analizę można znaleźć na stronie internetowej Fundacji.

Jeśli podobnie jak nowa Wysoka Przedstawicielka Unii Europejskiej Kaja Kallas, chcesz poznać nasze publikacje, zdobądź "Schuman Report on Europe, State of the Union 2024"! Jest dostępny w sprzedaży na naszej stronie internetowej w języku francuskim i angielskim. Zamów go już teraz.

23 października Komisja Europejska zatwierdziła programy reform Albanii, Kosowa, Czarnogóry, Macedonii Północnej i Serbii, po uzyskaniu pozytywnej opinii państw członkowskich. Oczekuje z niecierpliwością na formalne przedstawienie przez Bośnię i Hercegowinę programu reform do oceny i nadal wspiera władze w jego finalizacji. Od 23 do 26 października przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen pojechała do 6 państw Bałkanów Zachodnich.

21 października Komisja Europejska zainwestowała ponad 380 mln euro w 133 nowe projekty LIFE. Służą wsparciu transformacji ekologicznej i osiągnięciu celów Zielonego Ładu. Następnie 23 października Komisja ogłosiła, że wybrano 85 projektów, które otrzymają 4,8 mld euro z Funduszu Innowacji. Projekty te są zlokalizowane w 18 krajach i obejmują wiele sektorów. Podstawowym celem jest zmniejszenie emisji CO2 (oczekiwana redukcja to 476 milionów ton ekwiwalentu CO2 w ciągu 10 lat od ich uruchomienia).

23 października projekt "Lost in Europe" otrzymał Nagrodę im. Daphne Caruany Galizii, stworzoną w 2019 roku w hołdzie zamordowanej maltańskiej dziennikarce śledczej. Nagradza wybitną pracę dziennikarską, która broni europejskich wartości. W ramach projektu "Lost in Europe" zbadano zaginięcie ponad 50 000 dzieci-migrantów bez opieki w latach 2021-2023. Oznacza to średnio 47 dzieci znikających każdego dnia po przybyciu na europejską ziemię. Dochodzenie zostało przeprowadzone przez media z Niemiec, Włoch, Grecji, Holandii, Belgii, Irlandii i Zjednoczonego Królestwa. Zwycięzcy otrzymali nagrody pieniężne w wysokości 20 000 euro.

24 października przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola ogłosiła laureatów Nagrody Sacharowa za Wolność Myśli 2024. Nagroda została przyznana Marii Corinie Machado, przywódczyni sił demokratycznych Wenezueli, oraz Edmundo Gonzalezowi Urrutii, prezydentowi elektowi Wenezueli, za walkę o demokrację w ich kraju. Obydwoje opozycjonistów zostało zmuszonych do ucieczki z kraju po fali aresztowań, która dotknęła już prawie 2400 osób.

Przed rozpoczęciem negocjacji z państwami członkowskimi europosłowie zaproponowali pierwsze wytyczne dotyczące budżetu. Poziom środków na zobowiązania został ustalony na 201 mld euro, czyli o 1,24 mld euro więcej niż wynosiła propozycja Komisji z czerwca. Celem jest stawienie czoła wyzwaniom zdrowotnym, wsparcie młodych ludzi i rolnictwa oraz zintensyfikowanie działań w zakresie zmian klimatu. Następnie odbędą się 3-tygodniowe negocjacji z Radą, by osiągnąć porozumienie w sprawie unijnego budżetu na 2025 rok.

Ministrowie rolnictwa i rybołówstwa obradujący 21 i 22 października osiągnęli porozumienie polityczne w sprawie połowów ryb na Morzu Bałtyckim. Przeanalizowano przyszłość wspólnej polityki rolnej po 2027 roku w trosce o zagwarantowanie bezpieczeństwa żywnościowego i zapewnienie godziwego poziomu życia rolnikom. Omówiono również miejsce Europy w światowym handlu rolnym, a ministrowie chcieli wzmocnić jej wiodącą pozycję na światowych rynkach.

24 października w Paryżu odbyła się pod egidą prezydenta Francji Emmanuela Macrona międzynarodowa konferencja wspierająca ludność i suwerenność Libanu, w której wzięło udział 70 delegacji i 15 organizacji międzynarodowych. Zmobilizowano 800 milionów dolarów na pomoc humanitarną, a także 200 milionów dolarów na pomoc dla libańskiej armii w celu wsparcia osób przesiedlonych w wyniku konfliktu i znalezienia trwałego rozwiązania, które położy kres działaniom wojennym.

21 października Niemcy zainaugurowały działalność nowego centrum dowodzenia marynarki wojennej NATO w Rostocku, jednym z największych niemieckich portów nad Morzem Bałtyckim. Struktura ta będzie zatrudniać ponad 180 osób reprezentujących 12 państw Sojuszu, a na jej czele stanie niemiecki admirał. Utworzenie nowego centrum dowodzenia umożliwi obronę interesów państw członkowskich, a w szczególności wschodniej flanki NATO, zwłaszcza w obliczu zwiększonego ryzyka konfliktu z Rosją. Celem jest koordynacja działań morskich państw członkowskich i dostarczanie informacji na temat sytuacji na morzu na tym obszarze.

22 października prezydent Austrii Alexander Van der Bellen zwrócił się do ustępującego kanclerza Karla Nehammera o utworzenie rządu. Biorąc pod uwagę niezdolność FPÖ do stworzenia większościowej koalicji rządowej, zadanie to zostało powierzone liderowi ÖVP.

24 października ministrowie ds. klimatu i energii z 8 europejskich krajów, komisarz UE ds. energii oraz międzynarodowi szefowie głównych firm z branży energetyki wiatrowej spotkali się w porcie Odense na Szczycie Morza Północnego. Dania, Belgia, Holandia, Francja, Niemcy, Luksemburg, Norwegia i Irlandia a także Komisja Europejska zgodziły się zainstalować około 20 000 morskich turbin wiatrowych na Morzu Północnym do 2050 roku. Te cele wynikają z potrzeby utrzymania dynamiki w Unii Europejskiej w zakresie transformacji energetycznej w obliczu dużej konkurencji ze strony Chin w sektorze energii wiatrowej.

23 października sekretarz generalny NATO Mark Rutte udał się do Estonii, aby odwiedzić wielonarodową grupę bojową chroniącą wschodnią flankę Sojuszu. Przeznaczając ponad 3% PKB na obronność, Estonia daje przykład i chce, żeby NATO wzmocniło swoje partnerstwo z Unią Europejską i swoimi partnerami.

Wieczorem 22 października prezydent Francji Emmanuel Macron przyjął w Pałacu Elizejskim premiera Węgier Viktora Orbána przed zbliżającym się szczytem Europejskiej Wspólnoty Politycznej 7 listopada w Budapeszcie. Była to dla dwóch przywódców okazja, by podyskutować o energetyce, obronie, transporcie, wojnie w Ukrainie i zaleceniach raportu Draghiego.

24 października Irlandzka Komisja Ochrony Danych, działająca w imieniu Unii Europejskiej, ukarała amerykańską firmę LinkedIn grzywną w wysokości 310 milionów euro. Firma, której właścicielem jest Microsoft, nie uzyskiwała w odpowiedni sposób zgód swoich użytkowników na wykorzystanie ich danych. Stanowi to naruszenie europejskiego rozporządzenia o ochronie danych (RODO), w szczególności w odniesieniu do reklam ukierunkowanych.

W dniach 22-24 października w Pescarze odbyło się spotkanie ministrów rozwoju państw G7 pod przewodnictwem włoskiego ministra spraw zagranicznych Antonio Tajaniego. Dyskusje koncentrowały się na trzech tematach: bezpieczeństwie żywnościowym, zrównoważonej infrastrukturze i globalnym zdrowiu. Wśród omawianych inicjatyw znalazły się projekty w Afryce, takie jak Korytarz Lobito i Plan Mattei. Uwypuklono je jako sposoby stymulowania inwestycji publicznych i prywatnych. Podkreślono również znaczenie dostępu do wody i łańcuchów wartości kawy, ze szczególnym uwzględnieniem małych afrykańskich producentów.

25 października, podczas obchodów 70. rocznicy śmierci Alcide'a de Gasperiego we włoskiej Izbie Deputowanych, przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola i prezydent Włoch Sergio Mattarella przypomnieli spuściznę tego jednego z ojców Europy.

24 października w Rydze, na Łotwie odbył się trzeci Szczyt Parlamentarny Międzynarodowej Platformy Krymskiej. Szczyt zgromadził ponad 70 delegacji parlamentarnych, w tym 36 przewodniczących parlamentów, a także przedstawicieli organizacji międzynarodowych, takich jak Zgromadzenie Parlamentarne NATO, Rada Europy, Parlament Europejski i OBWE. Dyskusje na szczycie koncentrowały się na łamaniu praw człowieka na okupowanym Krymie i sposobach przywrócenia integralności terytorialnej Ukrainy. Na zakończenie spotkania przyjęto wspólną deklarację potępiającą działania Rosji, wzywającą do zaostrzenia sankcji i uwolnienia więźniów politycznych.

23 października w portugalskim Faro odbył się 35. Szczyt Hiszpańsko-Portugalski. Oba kraje podpisały 11 umów, w szczególności dotyczących gospodarki wodnej, mobilności transgranicznej (wraz z budową dwóch nowych mostów) oraz połączeń energetycznych z Francją i Unią Europejską. Potwierdziły również swoje zaangażowanie we wspieranie Ukrainy oraz promowanie współpracy europejskiej i międzynarodowej (zwłaszcza z Mercosurem oraz w zakresie innowacji i projektów zrównoważonego rozwoju).

Według komisji wyborczej rządząca partia Gruzińskie Marzenie, która ma bliskie związki z Rosją, wygrała wybory parlamentarne z 53,9% głosów, wyprzedzając proeuropejską koalicję. Prezydent Salome Zurabiszwili potępiła "całkowite sfałszowanie" wyborów i wezwała do demonstracji 28 października. Tego dnia odbyły się duże protesty, w szczególności w Tbilisi, przy dźwiękach hymnu europejskiego. Międzynarodowi obserwatorzy wyborów wątpią w ich oficjalny wynik i jednogłośnie stwierdzili, że na wyborców wywierano presję przed i w trakcie głosowania. W obliczu tych podejrzeń komisja wyborcza postanowiła 29 października przeprowadzić ponowne przeliczenie głosów w 14% lokali wyborczych - tam, gdzie opozycja oskarża partię rządzącą o masowe oszustwa.

Mołdawia oskarża Rosję o ingerencje, w szczególności poprzez korupcję i dezinformację. Działania te nasiliły się na krótko przed referendum w sprawie przystąpienia Mołdawii do Unii Europejskiej i I turą wyborów prezydenckich 20 października. 3 listopada prezydent Mołdawii Maia Sandu zmierzy się z kandydatem socjalistów Alexandru Stoianoglo, byłym prokuratorem, który sympatyzuje z Rosją.

23 października w Londynie Zjednoczone Królestwo i Niemcy podpisały historyczne porozumienie obronne mające na celu wzmocnienie współpracy w zakresie bezpieczeństwa i obrony między oboma krajami. Chodzi o wzmocnienie bezpieczeństwa na wschodniej flance NATO poprzez wspólne ćwiczenia niemieckiej i brytyjskiej armii w krajach bałtyckich. Umowa przewiduje również ściślejszą współpracę przemysłową, taką jak otwarcie nowej fabryki Rheinmetall w Zjednoczonym Królestwie. Porozumienie to część dotycząca obrony szerszego traktatu o współpracy podpisanego przez dwa państwa tego lata (ma zostać sfinalizowany w przyszłym roku).

19 października francuski minister ds. europejskich i zagranicznych Jean-Noël Barrot odwiedził Kijów, aby omówić plan zwycięstwa Ukrainy ze swoim ukraińskim odpowiednikiem Andrijem Sybihą i prezydentem Wołodymyrem Zełenskim, kontynuując dyskusje rozpoczęte podczas spotkania ukraińskiego prezydenta z Emmanuelem Macronem 10 października. Minister potwierdził wsparcie Francji dla Ukrainy. Podczas tego spotkania strony omówiły dalsze wdrażanie formuły pokojowej, warunki wstępne zorganizowania drugiego szczytu pokojowego oraz integrację Ukrainy z NATO.

22 października brytyjska minister finansów i skarbu Rachel Reeves ogłosiła udzielenie Ukrainie pożyczki w wysokości 2,7 mld euro na inwestycje w sprzęt wojskowy, by wesprzeć wysiłki Ukrainy przeciwko Rosji. Pożyczka ta jest wkładem Zjednoczonego Królestwa w nadzwyczajną pożyczkę G7 dla Ukrainy, która zapewni temu krajowi 50 miliardów dolarów na potrzeby wojskowe, budżetowe i odbudowę, a która zostanie spłacona z wpływów z zamrożonych rosyjskich aktywów.

22 października europosłowie zatwierdzili nadzwyczajną pożyczkę dla Ukrainy w wysokości 35 miliardów euro. Pożyczka zostanie sfinansowana z odsetek od zamrożonych rosyjskich aktywów. Jest to część czerwcowej inicjatywy G7, która przewidywała wsparcie finansowe dla zaatakowanego kraju w wysokości do 45 mld euro. Ten plan pomocy makrofinansowej został oficjalnie przyjęty przez Radę 23 października.

22 października Europejska Komisja przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI) przy Radzie Europy opublikowała raport wzywający Włochy do powołania niezależnego organu ds. równości, przyjęcia krajowego planu działania na rzecz zwalczania rasizmu, zorganizowania kampanii uświadamiającej w celu promowania równości, różnorodności oraz dialogu międzykulturowego i międzyreligijnego, a także podjęcia dalszych kroków w celu zwalczania mowy nienawiści przez osoby publiczne.

22 października Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie Kobaliya i inni przeciwko Rosji. Trybunał stwierdził naruszenie prawa do wolności słowa, wolności zrzeszania się oraz poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Naruszenia te odnoszą się do zmiany w rosyjskim systemie prawnym, w efekcie której duża liczba organizacji pozarządowych, mediów i osób fizycznych miała się zarejestrować jako "zagraniczni agenci". Przepisy te zostały uznane za stygmatyzujące, wprowadzające w błąd i stworzone w celu karania i zastraszania, a nie w celu zapewnienia przejrzystości.

W swoim raporcie na temat perspektyw gospodarczych opublikowanym 22 października MFW zauważa, że ożywienie europejskiej gospodarki trwa. Prognozy na lata 2024 i 2025 utrzymują się na poziomie niewielkiego wzrostu wynoszącego odpowiednio od 1% do 2,3% w 2024 roku oraz od 1,4% do 3,1% w 2025. Według raportu nadszedł czas na prowadzenie polityki fiskalnej, która przywróci pole manewru i zapewni zdolność obsługi zadłużenia.

21 października Europejski Trybunał Obrachunkowy opublikował sprawozdanie, w którym ostrzega przed podwójnym przekazywaniem funduszy europejskich na te same działania. Trybunał alarmuje w szczególności w kwestii wykorzystywania środków z funduszu odbudowy po pandemii COVID-19 w wysokości 648 mld euro, który finansuje projekty podobne do tych już finansowanych z unijnych funduszy (takich jak Fundusz Spójności). Takie powielanie stanowi niewłaściwe wykorzystanie funduszy europejskich, a zabezpieczenia mające zapobiegać takim nadużyciom są niestety niewystarczające. Jednocześnie brak jasnej definicji pojęcia podwójnego finansowania prowadzi do dalszych nieporozumień.

2 listopada w Kolonii odbędzie się Noc Muzeów (Museums Nacht Köln) w ponad 40 muzeach tego miasta, a w Amsterdamie w ponad 50 muzeach, które otworzą swoje podwoje o zmierzchu.

Z okazji 100. rocznicy śmierci Joaquína Sorolli, do 16 lutego Galeria Zbiorów Królewskich w Madrycie prezentuje prawie 80 dzieł urodzonego w Walencji artysty. We współpracy z Muzeum Sorolli wystawa ukazuje najbardziej reprezentatywne obrazy z dorobku hiszpańskiego malarza, a także inne prace, które są mniej znane lub nigdy nie były pokazywane w Hiszpanii.

Od 1 do 24 listopada miasto Brno w Czechach już po raz dziewiąty będzie gospodarzem Festiwalu Janáčka. Wydarzenie obejmuje serię koncertów i oper w hołdzie wybitnemu kompozytorowi Leošowi Janáčkowi, który spędził większość swojego życia w tym mieście.

Do 30 kwietnia 2025 roku Muzeum Śląskie w Katowicach prezentuje instalację PINK BOT, czyli cykl rzeźb polskiego artysty Pawła Orłowskiego. Na wystawie prezentowanych jest sześć trzymetrowych różowych rzeźb, które prowokują do rozmów o równości w przestrzeni publicznej i w sztuce, ale także o redefinicji pojęcia sprawiedliwości i ról społecznych narzucanych przez płeć.

Do 24 sierpnia 2025 roku Musée des Confluences w Lyonie prezentuje wystawę "Czas snu". Dzięki historycznemu i wielokontynentalnemu podejściu muzeum oferuje wgląd w tajemnicę snu, aby można się było dowiedzieć więcej o mechanizmach wyobraźni i podświadomości każdego z nas.

Do 31 stycznia 2025 roku Collège de France i Institut des Civilisations prezentują wystawę "Wina, oleje i perfumy: archeologiczna podróż po starożytnym regionie Morza Śródziemnego". Oprócz licznych eksponatów z Departamentu Starożytności Luwru, ekspozycja obejmuje odkrycia archeologiczne z głównych stanowisk w rzymskiej Galii, we Włoszech, w Egipcie i Grecji.

Do 29 listopada Centrum Kultury Świata Helleńskiego w Atenach prezentuje wystawę "Dali: Cybernetics", która łączy technologię i sztukę. Wykorzystując doświadczenie wirtualnej rzeczywistości, Centrum ujawnia obsesję hiszpańskiego malarza na punkcie cybernetyki, biologii i fizyki kwantowej. Emblematyczne dzieła Salvadora Dali są reinterpretowane przy użyciu najnowocześniejszych technologii, umożliwiając zwiedzającym ponowne zapoznanie się z klasykami jednego z najwybitniejszych przedstawicieli surrealizmu.

Od 1 listopada do 9 marca 2025 roku Królewska Galeria w Pałacu Buckingham prezentuje wystawę zatytułowaną "Rysunki włoskiego renesansu", na której zgromadzono szeroki wachlarz rysunków wykonanych w tym okresie artystycznym. Ekspozycja obejmuje ponad 150 bardzo różnorodnych prac, wszystkie z kolekcji królewskiej, autorstwa artystów takich jak Michał Anioł i Leonardo da Vinci, ale także prace mniej znanych artystów.

Od 2 do 24 listopada odbędzie się 16. Międzynarodowy Festiwal Muzyczny w Wimbledonie. Ten festiwal muzyki klasycznej obejmuje koncerty zarówno znanych, jak i wschodzących artystów. Występy odbywają się w różnych miejscach dzielnicy Wimbledon, w tym w kościołach, salach koncertowych i przestrzeniach publicznych.