W niestabilnym i nieobliczalnym świecie przed miotaną i poturbowaną Europą stoi wiele wyzwań. Zdaniem Jean-Dominique'a Giulianiego Europa musi się dostosować, aby zagwarantować sobie dobrobyt, pozostać kulturalną i polityczną latarnią morską, do której aspirują narody, oraz by czerpać z siły entuzjazmu koniecznego do budowania przyszłości tak jasnej, jak jej przeszłość.

Na stronie internetowej Fundacji Roberta Schumana dostępny jest "The Schuman Report on Europe, State of the Union 2024". Zawiera szczegółowe mapy, a także analizy wybitnych naukowców i czołowych polityków, takich jak Emmanuel Macron, Roberta Metsola i Ursula von der Leyen. W związku z tym jest to doskonały punkt odniesienia, by pogłębić wiedzę o Unii Europejskiej, i doskonały pomysł na świąteczny prezent.

Sieć Schuman Network, zainicjowana przez Fundację Roberta Schumana w listopadzie 2023 roku, składa się z 21 think tanków z 13 europejskich krajów. Inicjatywa ta wzbogaca debatę i stymuluje pomysły na temat Europy, a od czasu jej utworzenia udostępniono 148 opracowań. Schuman Network zachęca do wymiany między badaczami specjalizującymi się w kwestiach europejskich i ułatwia dzielenie się badaniami na różne tematy.

Obradujący 19 grudnia szefowie państw i rządów zaprosili do udziału w swoich pracach prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego. Jednym z omawianych tematów była wojna w Ukrainie, a w szczególności wsparcie finansowe UE w ramach Instrumentu dla Ukrainy. Omówiono również rozwój sytuacji na Bliskim Wschodzie, a przywódcy po raz kolejny wezwali do deeskalacji i odbudowy Syrii. Odbyła się również strategiczna debata na temat wzmocnienia roli UE na arenie międzynarodowej. Dyskutowano też o odporności i gotowości, zwłaszcza w świetle raportu Niinistö.

16 grudnia Komisja Europejska ogłosiła, że zamierza wnieść dwie odrębne skargi przeciwko Zjednoczonemu Królestwu do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Pierwsza z nich dotyczy nieprzestrzegania prawa do swobodnego przemieszczania się obywateli UE i członków ich rodzin pod koniec 2020 roku, co nadal ma wpływ na obywateli UE na mocy umowy o wystąpieniu z Uni. Druga dotyczy dwustronnych umów inwestycyjnych między Zjednoczonym Królestwem a sześcioma państwami członkowskimi UE, które nie powinny już obowiązywać.

17 grudnia Komisja Europejska wszczęła postępowanie w sprawie TikToka, w kontekście unieważnienia wyborów prezydenckich w Rumunii. Rumuński Trybunał Konstytucyjny unieważnił wybory z 24 listopada w związku z podejrzeniem rosyjskich ingerencji. W efekcie Komisja wszczęła formalną procedurę w celu ustalenia, czy sieć społecznościowa wypełniła swojej obowiązki w zakresie oceny i ograniczania systemowego ryzyka dla integralności procesu wyborczego, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie usług cyfrowych (DSA).

18 grudnia Komisja przedstawiła drugą część jesiennego pakietu europejskiego semestru, która obejmuje następujące elementy: projekt zalecenia Komisji w sprawie polityki gospodarczej strefy euro na 2025 rok, sprawozdanie w ramach mechanizmu ostrzegania na 2025 rok oraz projekt Komisji dotyczący wspólnego sprawozdania w sprawie zatrudnienia na 2025 rok.

Europosłowie zdecydowali o utworzeniu dwóch nowych stałych komisji, jednej ds. bezpieczeństwa i obrony, a drugiej ds. zdrowia publicznego. Wezwali również do utworzenia dwóch komisji specjalnych: jednej ds. Europejskiej Tarczy Demokracji i drugiej ds. mieszkalnictwa. Te 4 komisje zostaną oficjalnie powołane na sesji plenarnej w dniach 20-23 stycznia 2025 roku.

17 grudnia przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola wręczyła Nagrodę Sacharowa 2024, którą co roku wyróżnia się obrońców praw człowieka Tegorocznymi laureatami zostali Wenezuelczycy Edmundo Gonzalez Urrutia i Maria Corina Machado za ich zaangażowanie w działalność demokratycznej opozycji w Wenezueli.

Ministrowie ds. energii, obradujący 16 grudnia, przeanalizowali raport na temat przyszłości energii geotermalnej. Jednogłośnie zatwierdzili wnioski dotyczące promocji tej energii i wezwali do przyspieszenia jej rozwoju. Debatowali nad przyszłością polityki energetycznej, szczególnie w kontekście unii energetycznej. Przypomnieli o konieczności przejścia na czysty system energetyczny i osiągnięcia celów klimatycznych Unii Europejskiej.

17 grudnia ministrowie środowiska spotkali się, aby pomówić, jak zapobiegać przedostawaniu się granulatu z tworzyw sztucznych z linii produkcyjnych do środowiska. Omówili również projekt rozporządzenia w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji. Chodzi o wzmocnienie zrównoważonego rozwoju i obiegu zamkniętego w sektorze motoryzacji. Dyskutowano również o tym, jak osiągnąć cele klimatyczne do 2040 roku, przez pryzmat konkurencyjności gospodarczej i sprawiedliwej transformacji.

W następstwie decyzji Parlamentu z 17 grudnia, 18 grudnia Rada przyjęła dwa rozporządzenia mające na celu wsparcie państw członkowskich dotkniętych klęskami żywiołowymi. Rozporządzenie RESTORE w sprawie nadzwyczajnego regionalnego wsparcia na rzecz odbudowy umożliwia uruchomienie funduszy w ramach polityki spójności. Zmieniono również rozporządzenie regulujące Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, aby zapewnić ukierunkowaną pomoc nadzwyczajną dla rolników.

14 i 15 grudnia Wysoka Przedstawicielka Kaja Kallas odwiedzała Jordanię, aby omówić przyszłość Syrii i ustalić kryteria dalszego zaangażowania. 16 grudnia wyznaczyła dyplomatę do nawiązania bezpośrednich relacji z rządem tymczasowym. Uznała, że nowy rząd powinien usunąć Rosjan z kraju - zamknąć rosyjskie bazy na swoim terytorium. Poza tym 17 grudnia przewodnicząca Komisji Europejskiej udała się do Turcji, aby spotkać się z prezydentem tego kraju. Zapowiedziała pakiet dla Turcji o wartości 1 mld euro na zarządzanie migracją i granicami oraz wsparcie dobrowolnego powrotu Syryjczyków mieszkających w tym państwie, który od początku wojny domowej w 2011 roku przyjęło miliony uchodźców.

16 grudnia Rada postanowiła przedłużyć mandat sił morskich Unii Europejskiej w ramach operacji ATALANTA i wojskowej misji szkoleniowej w Somalii (EUTM Somalia) do 28 lutego 2027 roku. 5 grudnia Rada podjęła już decyzję o przedłużeniu mandatu misji budowania zdolności cywilnych (EUCAP Somalia) do tego samego dnia. 21 grudnia prezydent Republiki Francuskiej udał się do Dżibuti, aby omówić partnerstwo w dziedzinie obrony, bezpieczeństwa i infrastruktury ze swoim odpowiednikiem Ismailem Omarem Guellehem, a następnie odwiedził francuski personel wojskowy rozmieszczony w Dżibuti, który bezpośrednio przyczynia się do pokoju i stabilności w regionie.

Przywódcy Unii Europejskiej i Bałkanów Zachodnich, którzy spotkali się 18 grudnia w Brukseli, rozmawiali o dalszej integracji Bałkanów Zachodnich i ich wspólnej przyszłości w Unii. Omówiono szereg kwestii, w tym budowanie fundamentów gospodarczych, współpracę w zakresie zarządzania migracją oraz walkę z korupcją i przestępczością zorganizowaną.

Unia Europejska przyjęła środki ograniczające w odpowiedzi na działania destabilizacyjne w Mołdawii, które nasiliły się po rozpoczęciu wojny w Ukrainie. Ilan Shor i Marina Tauber złożyli do Sądu Unii Europejskiej wniosek o unieważnienie tych środków. 18 grudnia Sąd oddalił ich skargi. Zdaniem sędziów działania skarżących w pełni wpisują się działania na rzecz destabilizacji mołdawskiego rządu, na które przedmiotowe środki miały być odpowiedzią. Sąd potwierdził tym samym legalność tych środków w kontekście wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE.

18 grudnia Komisja Europejska przyjęła rozporządzenie wprowadzające etykietę emisji lotów (FEL). Oznakowanie to będzie funkcjonować od lipca 2025 roku i może być przyznawane liniom lotniczym obsługującym loty na terenie UE lub odlatującym z UE. Umożliwi pasażerom przeglądanie i porównywanie szacowanych emisji gazów cieplarnianych podczas lotów. Linie lotnicze będą mogły zdecydować się na uczestnictwo w tym oznakowaniu do 1 lutego 2025 roku.

16 grudnia Komisja Europejska i Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) podpisały "dwunastoletnią umowę koncesyjną" z konsorcjum SpaceRise. Prowadzone przez trzech europejskich operatorów satelitarnych (SES, Hispasat i Eutelsat) SpaceRise będzie odpowiedzialne za budowę i umieszczenie na orbicie konstelacji 292 satelitów komunikacyjnych (Iris2). Będą one rozmieszczone na trzech poziomach orbity: niskiej, średniej i geostacjonarnej. Taka konfiguracja zapewni skuteczne pokrycie potrzeb w zakresie łączności, nawet w odizolowanych lub trudno dostępnych obszarach. Co więcej, dane będą przechowywane wyłącznie w Europie, co zwiększy bezpieczeństwo informacji.

17 grudnia posłowie do Parlamentu Europejskiego zagłosowali za kandydaturą Teresy Anjinho z Portugalii na stanowisko Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich (otrzymała 344 głosy). Obejmie urząd 27 lutego 2025 roku, po zaprzysiężeniu przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości. Jej kadencja potrwa 5 lat. Zadaniem Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich jest badanie przypadków niewłaściwego administrowania w instytucjach, organach i urzędach.

18 grudnia europosłowie mianowali Brunę Szego z Włoch nową przewodniczącą Europejskiego Urzędu ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu (AMLA). Agencja z siedzibą we Frankfurcie odpowiada za koordynację działań krajowych jednostek wywiadu finansowego i bezpośredni nadzór nad niektórymi podmiotami finansowymi wysokiego ryzyka obecnymi w kilku państwach członkowskich.

Po rozpadzie koalicji rządowej 6 listopada, 16 grudnia kanclerz Niemiec Olaf Scholz poprosił Bundestag o wotum zaufania. Nie zostało udzielone. Oznacza to, że 23 lutego odbędą się przedterminowe wybory. Sondaże wskazują na przewagę opozycji (CDU/CSU).

18 grudnia Komisja Budżetowa Bundestagu zatwierdziła 38 projektów zamówień sprzętu wojskowego o łącznej wartości 21 mld euro. Jeden z największych projektów obejmuje zakup czterech dodatkowych okrętów podwodnych, zwiększając ich liczbę do sześciu. 19 grudnia niższa izba parlamentu RFN zagłosowała za reformą mającą na celu ochronę Federalnego Trybunału Konstytucyjnego - dzięki niej struktura Federalnego Trybunału Konstytucyjnego i sposób powoływania sędziów zostanie zapisany w Ustawie Zasadniczej.

Na tydzień przed I turą wyborów prezydenckich w Chorwacji, która odbędzie się 29 grudnia, oczekuje się, że urzędujący prezydent Zoran Milanović (SDP) zdobędzie 35,49% głosów, a za nim ma się uplasować Dragan Primorac (HDZ) z 26,91%. Tak wynika z sondaży, które wskazują, że różnica między dwoma kandydatami maleje. Niezależna kandydatka Marija Selak Raspudić ma zająć trzecie miejsce z 12,27%.

16 i 17 grudnia w Tallinie, w Estonii odbył się Szczyt Wspólnych Sił Ekspedycyjnych (JEF) - kierowanej przez Zjednoczone Królestwo grupy składającej się z przywódców 10 europejskich państw. Podczas tego spotkania członkowie zatwierdzili plan zwycięstwa ukraińskiego prezydenta Wołodymyra Zełenskiego, jednocześnie potwierdzając swoje zaangażowanie na rzecz suwerenności Ukrainy i jej członkostwa w NATO. Zawarli też porozumienia w sprawie zwiększenia pomocy wojskowej i praktycznego wsparcia dla Ukrainy (pomoc na 2025 rok szacowana jest na ponad 12 mld euro). Przywódcy wezwali kraje trzecie, w tym Koreę Północną, Iran i Chiny, do zaprzestania bezpośredniego wspierania Rosji, które przedłuża konflikt.

Na spotkaniu zorganizowanym przez premiera Finlandii Petteriego Orpoo w Laponii 21 i 22 grudnia, Wysoka Przedstawicielka Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa Kaja Kallas, premier Grecji Kyriákos Mitsotákis, premier Włoch Giorgia Meloni i premier Szwecji Ulf Kristersson dyskutowali o wyzwaniach w zakresie bezpieczeństwa Europy, wzywając wszystkie państwa członkowskie do zwiększenia inwestycji w obronność. Uważają, że Rosja stanowi bezpośrednie zagrożenie dla europejskiego bezpieczeństwa.

21 grudnia reaktor EPR we Flamanville (Manche) został podłączony do sieci elektrycznej. Reaktor nowej generacji, który początkowo miał zostać oddany do użytku w 2012 roku, "będzie pracował na różnych poziomach mocy do lata 2025 roku, kiedy zakończy się faza testów" - wyjaśnia EDF. Początkowo najpotężniejszy reaktor Francji (1600 MWe) będzie działał tylko na poziomie jednej czwartej swojej mocy. Ten reaktor wodny ciśnieniowy nowej generacji jest czwartym tego typu reaktorem zainstalowanym na świecie i 57. reaktorem we francuskiej flocie jądrowej.

Po tym, jak 14 grudnia cyklon Chido zniszczył archipelag Majotty, 18 grudnia Francja uruchomiła unijny mechanizm ochrony ludności. Pozostałe państwa członkowskie i Komisja Europejska zapewnią nadzwyczajną pomoc humanitarną. Prezydent Francji Emmanuel Macron odwiedzał Majottę 19 i 20 grudnia. Aktywowano stan wyjątkowej klęski żywiołowej. 23 grudnia jest dniem żałoby narodowej.

16 grudnia Komisja Europejska uznała, że Węgry nie usunęły w wystarczającym stopniu naruszeń zasady praworządności. 2 grudnia Węgry powiadomiły Komisję o zmianach legislacyjnych w tym obszarze, ale Komisja uznała je za niewystarczające. W rezultacie podjęła decyzję o utrzymaniu unijnego mechanizmu warunkowości budżetowej wobec tego kraju, który obowiązuje od 2022 roku. Decyzja ta wiąże się z zawieszeniem części funduszy spójności przyznanych Węgrom.

17 grudnia Irlandzka Komisja Ochrony Danych, działająca w imieniu Komisji Europejskiej, nałożyła na amerykańską firmę Meta grzywnę w wysokości 251 milionów euro. Grzywna jest następstwem luki w systemie bezpieczeństwa, która w 2018 roku naraziła na szwank miliony kont na Facebooku i dane osobowe. Grzywnę uzasadnia nieprzestrzeganie przez firmę wymogów w zakresie ochrony danych.

16 grudnia nowa minister obrony Litwy Dovilė Šakalienė spotkała się w Berlinie ze swoim niemieckim odpowiednikiem Borisem Pistoriusem. W trakcie wizyty podpisała umowę na dostawę 44 czołgów Leopard 2A. To "największy w historii Litwy" kontrakt zbrojeniowy. Dwoje ministrów potwierdziło również swoje wsparcie dla Ukrainy.

18 grudnia rząd przyjął kilka ustaw dotyczących imigracji i azylu. Stwierdził, że nie ma zamiaru odmawiać nikomu prawa do azylu, ale prawo to jest obecnie wykorzystywane przez Białoruś i Rosję jako narzędzie wojny hybrydowej przeciwko Polsce i Unii Europejskiej.

18 grudnia Unia Europejska i Bośnia i Hercegowina podpisały umowę pozwalającą Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (FRONTEX) na oddelegowanie funkcjonariuszy z uprawnieniami wykonawczymi do wsparcia bośniackich władz w ich operacjach zarządzania granicami. Umowa, która obejmuje działania operacyjne FRONTEX-u, została zawarta na wniosek Bośni i Hercegowiny w reakcji na utrzymującą się presję migracyjną na Bałkanach Zachodnich. Bośnia i Hercegowina już od kilku miesięcy współpracuje z Europolem i Eurojustem, wzmacniając w ten sposób swoje partnerstwo z Unią Europejską.

18 grudnia prezydent Gruzji Salome Zurabiszwili wygłosiła przemówienie w Parlamencie Europejskim w Strasburgu, otrzymując owacje na stojąco. "Musicie wykorzystać swoje wpływy i działać", powiedziała europosłom, wzywając Unię Europejską do wywarcia presji na gruzińskie władze i wsparcia apeli o nowe wybory. Gruzja pozostaje "punktem podparcia Europy w regionie, punktem podparcia, który Rosja próbuje podbić".

W Gruzji trwają protesty w Tbilisi i we wszystkich miastach kraju. W swoim raporcie końcowym z obserwacji wyborów parlamentarnych 26 października, opublikowanym 20 grudnia, Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE (ODIHR) powtórzyło swoje wcześniejsze ustalenia i wnioski dotyczące presji wywieranej na wyborców oraz braku niezależności instytucji państwowych. Tego samego dnia Komisja Europejska zaproponowała zawieszenie części umowy o ułatwieniach wizowych dla urzędników służby cywilnej. W dniach 18-20 grudnia sekretarz generalny Rady Europy Alain Berset przebywał w Gruzji z wizytą, aby okazać swoje poparcie dla narodu gruzińskiego.

20 grudnia szwajcarska Rada Federalna i Unia Europejska formalnie zakończyły negocjacje w sprawie przyszłych stosunków. Zostały oficjalnie rozpoczęte 18 marca w Brukseli, by ustabilizować i rozwinąć relacje dwustronne. Obie strony podkreśliły znaczenie współpracy w Europie w obliczu geopolitycznych wyzwań.

17 grudnia premier Donald Tusk rozmawiał z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim podczas swojej wizyty we Lwowie. Donald Tusk zadeklarował, że Polska będzie działać na rzecz aspiracji Ukrainy do członkostwa w Unii Europejskiej w trakcie polskiej prezydencji w Radzie UE w pierwszym półroczu 2025 roku. Powiedział, że Polska będzie nadal wspierać swojego sąsiada nowym programem pomocy wojskowej; poprzez otwarcie nowego przejścia granicznego (co stanie się niedługo) i poprzez zgodą na integrację Kijowa z Sojuszem Północnoatlantyckim.

14 grudnia unijny komisarz ds. obrony i przestrzeni Kosmicznej Andrius Kubilius odwiedził Ukrainę, aby omówić wzmocnienie ukraińskiego przemysłu zbrojeniowego, owocną współpracę między europejskimi krajami na rzecz wsparcia Ukrainy w walce z rosyjską agresją oraz skuteczne sposoby przeciwdziałania rosyjskiej propagandzie.

16 grudnia Unia Europejska ogłosiła, że tymczasowo zamknęła trzy nowe rozdziały negocjacji z Czarnogórą: "Prawo własności intelektualnej", "Społeczeństwo informacyjne i media" oraz "Polityka w zakresie przedsiębiorstw i przemysłu". Kraj zamknął rozdziały pierwszy raz od 2017 roku, co oznacza przyspieszenie procesu akcesyjnego. Równolegle 17 grudnia Albania otworzyła klaster 6 "Stosunki zewnętrzne".

18 grudnia Unia Europejska opublikowała tabelę wyników inwestycji w badania i rozwój. Po raz pierwszy od 2013 roku europejski przemysł zwiększył swoje inwestycje bardziej niż jego amerykańscy i chińscy konkurenci: o 9,8% w 2023 roku (w porównaniu z 5,9% w Stanach Zjednoczonych i 9,6% w Chinach). W 2023 Unia Europejska zajęła 2. miejsce na świecie pod względem prywatnych inwestycji w badania i rozwój (18,7%), za Stanami Zjednoczonymi (42,3%), ale przed Chinami (17,1%). Wyróżnia się w szczególności inwestycjami w sektorze motoryzacyjnym (w 2023 roku na UE przypadło 45,4% globalnych inwestycji w badania i rozwój w tym sektorze).

Do 27 lipca 2025 roku centrum sztuki współczesnej La Sucrière w Lyonie prezentuje wystawę "Pompeje. Nieśmiertelne miasto". Pokazuje trójwymiarową immersję, odtwarzając moment, w którym miasto zostało zniszczone w 79 r. n.e. przez erupcję Wezuwiusza. Rekonstrukcji miasta towarzyszy wystawa znalezionych przedmiotów. Lyońskie muzeum oferuje, we współpracy z florenckim Museo Galileo i neapolitańskim Museo archeologico nazionale, sprytną mieszankę zabawnych i interaktywnych zajęć, które pomogą zwiedzającym lepiej zrozumieć to wydarzenie.

Od 27 grudnia do 1 stycznia Opera Królewska Pałacu w Wersalu będzie wystawiać operę Mozarta "Czarodziejski flet" w języku francuskim, wyreżyserowaną z niezwykłą marzycielskością przez Cécile Roussat i Juliena Lubka. "Czarodziejski flet" to opowieść o miłości, poszukiwaniu mądrości i triumfie światła nad ciemnością. 30 grudnia Orkiestra Pałacu Schönbrunn dołączy do Orkiestry Opery Królewskiej Pałacu w Wersalu na wyjątkowy koncert noworoczny poświęcony Johannowi Straussowi.

Jak co roku, 1 stycznia w Złotej Sali wiedeńskiego Musikverein odbywa się koncert noworoczny Filharmoników Wiedeńskich. Wydarzenie, uważane za jeden z najważniejszych koncertów muzyki klasycznej na świecie, jest transmitowane na żywo przez telewizje w ponad 90 krajach.