Niemieckie wybory federalne potwierdzają erozję dwóch wielkich tradycyjnych partii. Długie i prawdopodobnie żmudne negocjacje, które się rozpoczną, wprowadzą kraj oraz Europę w okres niepewności i być może bezruchu, pisze Jean-Dominique Giuliani. Warto też zapoznać się lub wrócić do przedostatniego artykułu wstępnego.

Wybory w Niemczech 26 września wygrała Partia Socjaldemokratyczna (SPD) - uzyskała 25,7% głosów i 206 miejsc w Bundestagu. Nieznacznie wyprzedziła Unię Chrześcijańsko-Demokratyczną (CDU-CSU), która zdobyła 24,1% głosów i 196 mandatów. Liderzy obu partii - SPD Olaf Scholz i CDU Armin Laschet - twierdzą, że są w stanie poprowadzić negocjacje w sprawie utworzenia kolejnej koalicji rządowej. Wydaje się, że do utworzenia takiej koalicji potrzebni są Zieloni z 14,8% głosów i 118 mandatami oraz Partia Liberalno-Demokratyczna (FDP), która uzyskała 11,5% głosów i 92 mandaty.

26 września Niemcy zagłosowali, żeby wybrać swoich deputowanych, i pośrednio zdecydowali, kto po 16 latach zastąpi Angelę Merkel na urzędzie kanclerza. Aby lepiej zrozumieć stawkę tych decydujących dla Niemiec i dla Unii Europejskiej wyborów, zapoznajcie się Państwo z zawartymi w tym zbiorze publikacjami Fundacji i debatami, które organizujemy wokół tych wyborów, jak również z naszymi wypowiedziami w mediach i materiałami na temat programów startujących partii.

W sprawozdaniu opublikowanym 2 września Komisja ocenia, że instrument SURE (utworzony wiosną 2020 roku, z budżetem w wysokości 100 mld euro) pomógł złagodzić społeczno-gospodarcze skutki pandemii COVID-19. W 2020 uniknięto bezrobocia 1,5 mln osób. Ze wsparcia skorzystało około 2,5 mln przedsiębiorstw, a także około 31 mln osób, czyli ponad 1/4 łącznej liczby osób zatrudnionych w 19 państwach członkowskich będących beneficjentami tego instrumentu.

W dniach 24-26 września w Strasburgu odbył się drugi panel obywatelski zorganizowany w ramach Konferencji w sprawie przyszłości Europy. Uczestnicy, dobrani tak, by reprezentować całą ludność Unii, dyskutowali o europejskiej demokracji i wartościach, praworządności i bezpieczeństwie. Dwa kolejne panele odbędą się od 1 do 3 października i od 15 do 17 października. W grudniu ich zalecenia zostaną poddane pod dyskusję w Parlamencie. Wszyscy Europejczycy mogą wziąć udział w debatach na platformie konferencyjnej.

W dniach 22 i 23 września ministrowie transportu i energii spotkali się ponownie na nieformalnym posiedzeniu, poświęconemu celom dekarbonizacji. Omówiono w szczególności stworzenie kompleksowej, publicznej sieci infrastruktury ładowania i zaopatrywania w alternatywne paliwa. Ministrowie zgodzili się, że przejście na e-mobilność powinno być rozważane w ujęciu międzysektorowym, mieć wystarczający zasięg geograficzny i być finansowane z funduszy publicznych oraz prywatnych w celu utrzymania konkurencyjności europejskiego sektora transportu i przemysłu.

22 września Unia Europejska i Stany Zjednoczone ogłosiły rozpoczęcie skoordynowanego programu na rzecz poprawy wskaźników szczepień w krajach o niskich dochodach. Program obejmuje dzielenie się dawkami szczepionek i koordynację logistyki w celu zapewnienia globalnego zaopatrzenia. Europejczycy i Amerykanie chcą również skoordynować swoje inwestycje, żeby wzmocnić lokalne możliwości produkcji szczepionek w Afryce.

23 września rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii stwierdził, że oprogramowanie stosowane przez Volkswagena do ograniczania redukcji emisji tlenków azotu w jego pojazdach z silnikiem diesla skutkowało fałszowaniem wyników testów emisji. Konkluduje on, że instalacja takiego oprogramowania jest sprzeczna z prawem Unii. Jego wnioski nie są wiążące dla Trybunału, który wyda wyrok w późniejszym terminie.

23 września Europejski Trybunał Obrachunkowy opublikował raport na temat oceny europejskiej polityki pomocowej w zakresie zwalczania korupcji na Ukrainie. Pomimo szeregu inicjatyw Unii, uznano jej rezultaty za niewystarczające i zalecono wprowadzenie nowych środków, w tym reformy systemu sądownictwa, oraz dostosowanie ukraińskiego ustawodawstwa do standardów unijnej polityki konkurencji.

Na zakończenie swojego pierwszego testu odporności klimatycznej, którego wyniki zostały opublikowane 22 września, Europejski Bank Centralny podkreślił gospodarcze konsekwencje braku mobilizacji rządów i przedsiębiorstw na rzecz ekologicznej transformacji. Szacuje, że brak działań w tej kwestii może doprowadzić do spadku PKB Unii o 10% do 2100 roku.

Wybory regionalne w Berlinie 26 września wygrała Partia Socjaldemokratyczna (SPD). Uzyskała 21,4% głosów i wyprzedziła Zielonych (18,9%) oraz Unię Chrześcijańsko-Demokratyczną (18,1%). Liderka listy SPD Franziska Giffey powinna zostać pierwszą kobietą burmistrzem Berlina. SPD wygrała również wybory regionalne w Meklemburgii-Pomorzu Przednim, zdobywając 39,6% głosów, a liderka jej listy Manuela Schwesig powinna zostać ponownie wybrana na premiera tego kraju związkowego.

We wspólnej deklaracji opublikowanej 25 września Hiszpania, Włochy, Grecja, Cypr i Malta apelują o europejską politykę migracyjną opartą na sprawiedliwym podziale odpowiedzialności pomiędzy państwami członkowskimi, w szczególności z "przewidywalnym i obowiązkowym" mechanizmem relokacji. Podkreślają, że skuteczne i sprawiedliwe zarządzanie migracją i azylem musi uwzględniać doświadczenia krajów, "których granica zewnętrzna jest najbardziej narażona".

22 września prezydent Francji Emmanuel Macron rozmawiał ze swoim amerykańskim odpowiednikiem Joe Bidenem, aby omówić ogłoszone 15 września strategiczne partnerstwo między USA a Australią szkodzące istniejącemu partnerstwu między Australią a Francją. Obaj prezydenci zobowiązali się do odbudowy zaufania pomiędzy swoimi krajami poprzez rozpoczęcie w najbliższej przyszłości pogłębionych konsultacji. Dwaj politycy spotkają się w Europie pod koniec października. Stany Zjednoczone zobowiązały się również do wsparcia wysiłków wojskowych Francji w Sahelu i zadeklarowały poparcie dla europejskiej obrony, która uzupełniałaby NATO. 23 września francuski minister spraw zagranicznych Jean-Yves Le Drian spotkał się w Nowym Jorku ze swoim amerykańskim odpowiednikiem Anthonym Blinkenem i ocenił, że wyjście z tego dwustronnego kryzysu potrwa i będzie wymagać czynów.

18 września, nazajutrz po zatwierdzeniu przez parlament, obowiązki przejął nowy albański rząd wyłoniony po wyborach 25 kwietnia. Na jego czele stoi socjalista Edi Rama (będący premierem od 2013 roku), a 12 spośród 16 ministrów to kobiety.

Konserwatywna Partia Niepodległości zajęła 1. miejsce w wyborach parlamentarnych 25 września, uzyskując 24,4% głosów i zdobywając 16 z 63 miejsc w parlamencie. Wyprzedziła Partię Postępu (17,3% i 13 mandatów). Ruch Zieloni-Lewica ustępującej premier Katrin Jakobsdottir zajął 3. miejsce z 12,6% i 8 mandatami. Trzy ugrupowania, które tworzyły dotychczasową koalicję rządową, zachowały większość mandatów. 30 członków parlamentu, czyli 47,6%, to kobiety. Jest to najwyższy odsetek kobiet wśród posłów w Europie.

22 września Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że Rosja odpowiada za zabójstwo byłego rosyjskiego szpiega Aleksandra Litwinienki w Zjednoczonym Królestwie w 2006 roku. Trybunał nakazał Rosji wypłacenie wdowie po Litwinience 100 000 euro zadośćuczynienia za krzywdy.

24 września, podczas dialogu wysokiego szczebla na temat energii odbywającego się przy okazji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, Sekretarz Generalny ONZ Antonio Guterres wezwał do międzynarodowej współpracy na rzecz inkluzywnej i zrównoważonej transformacji energetycznej w następnej dekadzie. Dyskusje międzynarodowych przywódców na spotkaniach ONZ koncentrowały się na pandemii, dostępie do szczepionek, klimacie i multilateralizmie.

24 września OECD opublikowało nowy raport, w którym kreśli bilans sztucznej inteligencji (AI) w finansach. W sprawozdaniu odnotowano rozwój sztucznej inteligencji i podkreślono płynące z tej technologii korzyści (łatwiejsze transakcje, większa integracja finansowa), ale także zagrożenia, jakie stwarza ona dla bezpieczeństwa danych osobowych.

Według wyników badania Eurobarometru opublikowanych 23 września, Europejczycy wykazują duże zainteresowanie nauką i technologią. 54% obywateli Unii pragnie dowiedzieć się więcej na ten temat. Dziewięciu na dziesięciu z nich wierzy, że nauka i technologia mogą poprawić nasz styl życia, zwłaszcza w dziedzinie energii słonecznej (92%), szczepionek i walki z chorobami zakaźnymi (86%) oraz sztucznej inteligencji (61%).

Do 22 lutego 2022 roku Fundacja Louisa Vuittona w Paryżu wystawia po raz pierwszy poza granicami Rosji kolekcję braci Michaiła i Iwana Morozowów. Zgromadzono 200 dzieł największych nowoczesnych artystów, takich jak Matisse, Cézanne, Bonnard, Picasso, Gauguin, Van Gogh, Degas, Monet, Renoir oraz Wrubel, Malewicz, Riepin, Łarionow i Serow.

Do 9 stycznia 2022 roku Muzeum Narodowe Domu Bonapartych w Ajaccio prezentuje wystawę "Bonapartowie i starożytność, cesarski język". Opierając się na kolekcji Biblioteki Miejskiej w Ajaccio (stworzonej przez kardynała Fescha i Luciena Bonapartego), ekspozycja podkreśla kwestie symboliczne, kulturowe i polityczne, które kryją się za stałym odnoszeniem się Bonapartych do starożytności.