"W ciągu kilku dni Ameryka Donalda Trumpa, zaprzeczająca temu, czym jest w swej najgłębszej istocie, została zdegradowana do obozu dyktatorów i zabójców wolności". Zdaniem Jean-Dominique'a Giulianiego, biorąc pod uwagę izolację Stanów Zjednoczonych na arenie międzynarodowej w ostatnich dniach, być może nadszedł czas dla Europy. Globalne przywództwo wiodącej potęgi militarnej świata jest kwestionowane przez jej tradycyjnych sojuszników, co może mieć trwałe konsekwencje.

Ogłoszono start 7. edycji Nagrody im. Valéry'ego Giscarda d'Estainga. Fundacja Valéry'ego Giscarda d'Estainga, we współpracy z Fundacją Roberta Schumana, nagrodzi studenta oraz jednego lub więcej finalistów za ich zaangażowanie i europejskie CV. Tematem przewodnim tegorocznej edycji jest "Najlepsza metoda wzmocnienia obrony kontynentu europejskiego i przejścia do europejskiej obrony". Kandydaci mają czas na przesłanie swoich prac do 2 czerwca.

Schuman Network, sieć będąca inicjatywą Fundacji Roberta Schumana, zrzesza 23 think tanki z 13 europejskich krajów. Sieć zachęca do współpracy badaczy specjalizujących się w kwestiach europejskich, umożliwiając wymianę pomysłów i refleksji na temat Europy. Sprzyja uwspólnianiu opracowań na różne tematy: kwestii społecznych, integracji gospodarczej, europejskiej polityki sąsiedztwa i stosunków między Unią Europejską a resztą świata. Od momentu powstania Schuman Network umożliwiła upowszechnienie 160 publikacji.

Akademia Obrony Szkoły Wojskowej organizuje w dniach 11-13 marca 2. Paryskie Forum Obrony i Strategii (PDSF). PDSF ma duże ambicje: umożliwić francuskiej i europejskiej myśli strategicznej wniesienie skutecznego wkładu w debatę na temat głównych kwestii z zakresu bezpieczeństwa i obrony. W związku z tym Fundacja Roberta Schumana organizuje 11 marca dwa panele poświęcone europejskim zagadnieniom, aby zachęcić pierwszoplanowe osobistości do wymiany poglądów. Pierwszy z nich będzie dotyczył "nowego impulsu dla europejskiej autonomii strategicznej", a drugi "myślenia o przyszłości nowego europejskiego porządku bezpieczeństwa".

Przewodniczący Rady Europejskiej António Costa udał się 3 marca do Kiszyniowa, by spotkać się z Maią Sandu, prezydent Republiki Mołdawii. Dwoje przywódców omówiło znaczenie europejskich wartości demokratycznych i promowania trwałego pokoju w regionie. Ponadto António Costa ogłosił, że w 2025 roku Unia Europejska przekaże Mołdawii około 60 mln euro na wzmocnienie zdolności obronnych tego kraju.

6 marca szefowie państw i rządów rozmawiali o obronie Europy i Ukrainy oraz potwierdzili swoje wsparcie dla tego kraju. Potwierdzono chęć zawarcia porozumienia pokojowego, które położyłoby kres wojnie, przypominając o podstawowych zasadach (w szczególności o obecności Ukrainy przy stole negocjacyjnym). Przywódcy oświadczyli również, że są gotowi zwiększyć presję na Rosję. W tym kontekście podkreślili potrzebę zagwarantowania UE autonomii w dziedzinie obronności. Odnotowali również gotowość Komisji do udzielenia w tym obszarze pożyczek w wysokości 150 mld euro oraz planują uruchomienie klauzuli derogacyjnej w Pakcie Stabilności i Wzrostu, aby ułatwić wydatki.

4 marca Platforma na rzecz Technologii Strategicznych dla Europy, znana jako STEP, świętowała pierwszy rok istnienia. Jej celem jest wspieranie rozwoju i produkcji kluczowych technologii w Europie. W ciągu pierwszego roku zmobilizowała ponad 15 miliardów euro. Kwota ta wsparła konkurencyjność w 3 strategicznych sektorach: technologie cyfrowe i głębokie innowacje technologiczne, czyste technologie i technologie oszczędzania zasobów oraz biotechnologie. W szczególności posłużyła do finansowania projektów w odpowiedzi na około 60 zaproszeń do składania wniosków, z których 40 jest nadal otwartych. To łącznie 142 projekty o wysokim potencjale, którym Komisja Europejska przyznała znak STEP.

4 marca przewodnicząca Komisji Europejskiej rozpoczęła strategiczny dialog na temat przyszłości sektora stali. Jego celem jest przezwyciężenie krytycznych wyzwań stojących przed branżą, która znajduje się pod znaczną presją. Presja ta wynika między innymi z rosnących kosztów produkcji związanych z wysokimi cenami energii i spadającym popytem. Huty stali zatrudniają w UE ponad 2,5 miliona osób. Konsultacje te zostaną wykorzystane w planie działania w sprawie stali i metali, który zostanie przedstawiony 19 marca.

4 marca przewodnicząca Komisji Europejskiej przedstawiła plan ReArm Europe, który zawiera propozycje wykorzystania dostępnych dźwigni finansowych, by zwiększyć wydatki na obronność. Plan składa się z trzech elementów: odwołania się do finansowania publicznego z celem średnio 1,5% PKB dodatkowo zainwestowanego w obronność; przyznania państwom członkowskim pożyczek w wysokości do 150 mld euro na inwestycje w obronność oraz wykorzystania budżetu UE za pośrednictwem programów polityki spójności. Plan ReArm Europe może umożliwić zmobilizowanie do 800 mld euro na rzecz bezpiecznej i odpornej Europy.

5 marca Komisja Europejska zaprezentowała projekt Unii umiejętności. Ma on pomóc osiągnąć wyższy poziom podstawowych umiejętności, oferować możliwości przekwalifikowania zawodowego przez całe życie i ułatwić rekrutację w UE. Sformułowano nowe cele na 2030 rok, w tym 5% studentów zapisanych na studia doktoranckie w dziedzinie ICT (w tym 1/3 kobiet) oraz mniej niż 15% osób z brakami w czytaniu, pisaniu, matematyce i naukach ścisłych. W ramach koncepcji Unii umiejętności ogłoszono szereg projektów i inicjatyw, w tym pilotażowy projekt gwarancji umiejętności, inicjatywę dotyczącą możliwości przenoszenia umiejętności oraz strategię polityki wizowej, by stworzyć europejską pulę talentów.

5 marca Komisja Europejska przedstawiła plan działania mający na celu zapewnienie, że europejski sektor motoryzacyjny jest wystarczająco silny i zrównoważony, aby uwolnić jego moc innowacji. Na stworzenie bezpiecznego i konkurencyjnego łańcucha dostaw przeznaczone zostanie 1,8 mld euro. Plan ten jest następstwem rozpoczętego w styczniu strategicznego dialogu na temat przyszłości europejskiego przemysłu motoryzacyjnego. Jednym z celów jest przyspieszenie innowacji i przejście na czystą mobilność, w szczególności poprzez europejski sojusz w zakresie połączonych i autonomicznych pojazdów. Plan służy produkcji konkurencyjnych cenowo ogniw akumulatorowych w Europie.

7 marca Komisja Europejska upubliczniła plan działania na rzecz praw kobiet oraz przedstawiła sprawozdanie 2025 dotyczące równości kobiet i mężczyzn. Plan działania opiera się na znaczących postępach poczynionych w ramach strategii na rzecz równości płci na lata 2020-2025. Komisja przyznaje jednak, że postęp jest powolny oraz różni się w zależności od obszaru i państwa członkowskiego. Na przykład w sprawozdaniu na rok 2025 stwierdzono, że jedna trzecia kobiet w Europie doświadczyła przemocy fizycznej lub seksualnej. W związku z tym plan działania obejmuje szereg celów, takich jak brak przemocy ze względu na płeć, ustanowienie wyższych standardów zdrowotnych, równość wynagrodzeń i wzmocnienie pozycji ekonomicznej.

Ministrowie spraw wewnętrznych, którzy spotkali się 5 marca, zatwierdzili mapę drogową wdrażania architektury interoperacyjności, umożliwiającej wzajemnie połączone zarządzanie granicami i utrzymanie porządku. Przedstawiono również barometr Schengen, a także plan działania w zakresie bezpieczeństwa kabli, w szczególności na Morzu Bałtyckim (po kilku incydentach). Na spotkaniu 7 marca ministrowie sprawiedliwości omówili zbrodnie popełnione w Ukrainie przez Rosję oraz utworzenie specjalnego trybunału pod kierownictwem Rady Europy. W tym samym czasie odbyły się dyskusje na temat harmonizacji przepisów dotyczących niewypłacalności.

6 marca Europejski Bank Centralny obniżył swoje trzy główne stopy procentowe o kolejne 25 punktów bazowych. Wskazuje, że proces dezinflacji jest w toku i przewiduje inflację na poziomie 2,3% w 2025 roku, a następnie 1,9% w 2026 i 2% w 2027. W średnim okresie inflacja ustabilizuje się w sąsiedztwie celu 2%. Jest to szósta obniżka głównych stóp procentowych od czerwca 2024. Chodzi o pobudzenie aktywności gospodarczej poprzez złagodzenie warunków kredytowania dla banków i gospodarstw domowych, przy jednoczesnym utrzymaniu celu inflacyjnego.

4 marca Agencja Unii Europejskiej ds. Azylu opublikowała swój roczny raport na temat trendów azylowych w Unii Europejskiej. W 2024 roku EUAA odnotowała 11-procentowy spadek liczby wniosków o azyl, szczególnie w przypadku Syryjczyków, Afgańczyków i Turków. Łączna liczba wniosków to 1 014 000. To spadek o prawie 30%. Niemcy pozostają krajem otrzymującym najwięcej wniosków azylowych, podczas gdy Cypr i Grecja otrzymują najwięcej wniosków w przeliczeniu na mieszkańca. Ogólny wskaźnik uznawania osób ubiegających się o azyl pozostaje na stabilnym poziomie 42%, z różnicami w zależności od narodowości.

Europejskie obserwatorium Copernicus opublikowało 6 marca swój miesięczny biuletyn, odnotowujący dwie historyczne dane dotyczące klimatu i środowiska. Łączna powierzchnia pokrywy lodowej wokół dwóch biegunów - Antarktydy i Arktyki - osiągnęła w lutym najniższy poziom w historii. Tymczasem globalne temperatury były prawie tak wysokie, jak zeszłoroczny rekord. Biuletyn zapowiada zatem trzeci rok z rzędu z historycznie wysokimi rekordami, po latach 2023 i 2024.

6 marca nowa europejska rakieta Ariane 6 wystartowała po raz drugi z Gujańskiego Centrum Kosmicznego w Kourou. Był to pierwszy komercyjny lot Ariane 6, którego celem było umieszczenie na orbicie francuskiego satelity obserwacyjnego CSO-3. Na rok 2025 zaplanowano kilka lotów.

3 marca oficjalnie zaprzysiężono nowego kanclerza Austrii. Christian Stocker stanął na czele rządu koalicyjnego skupiającego po raz pierwszy trzy partie: Partię Ludową (ÖVP), Partię Socjaldemokratyczną (SPÖ) i liberałów (INEOS). Dwa pierwsze ugrupowania mają po sześciu ministrów, a trzecie dwóch.

4 marca Dania i Finlandia podpisały w Helsinkach umowę w zakresie obrony, która ma wzmocnić ich współpracę wojskową na Morzu Bałtyckim. Umowa obejmuje wspólne szkolenia, wymianę personelu i wspólne zamówienia w kontekście rosnących napięć. Wzmocnienie współpracy jest częścią szerszej nordyckiej dynamiki obejmującej Norwegię i Szwecję, dzięki porozumieniu zawartemu w 2021 roku. Celem jest zapewnienie strategicznej samowystarczalności w obliczu rosyjskiego zagrożenia i niepewności co do amerykańskiego zaangażowania w Europie.

3 i 4 marca w parlamencie odbyła się debata na temat zawieszenia amerykańskiej pomocy i znaczenia wzmocnienia europejskiej obrony. Przemówienia w Zgromadzeniu Narodowym po wystąpieniu premiera François Bayrou uwypukliły różnice zdań na temat sposobów radzenia sobie z rosyjskim zagrożeniem i zmianami w polityce USA. 4 marca w Senacie Claude Malhuret, senator z Allier, przewodniczący grupy Niezależnych i wiceprzewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych, ostro skrytykował prezydenta USA po tym, jak ogłoszono, że amerykańska pomoc dla Ukrainy zostanie zamrożona. Jego przemówienie obiegło cały świat.

5 marca prezydent Francji Emmanuel Macron miał orędzie w telewizji. Wezwał Europę, by przygotowała się do obrony Ukrainy bez pomocy Stanów Zjednoczonych, po zawieszeniu ich wsparcia wojskowego i wymiany informacji wywiadowczych. Głowa państwa podkreśliła, że Rosja pozostaje zagrożeniem dla Francji i Europy oraz podkreśliła potrzebę wzmocnienia autonomii wojskowej Europy.

6 marca Leonardo - firma z sektora aeronautycznego i kosmicznego - podpisała umowę z turecką grupą Baykar w celu utworzenia spółki joint venture zajmującej się rozwojem, produkcją i konserwacją bezzałogowych statków powietrznych. Partnerstwo to umożliwi tureckiej firmie, wiodącemu na świecie eksporterowi uzbrojonych dronów, wzmocnienie swojej obecności na rynku europejskim. A jednocześnie odpowiedzenie na wzrost zamówień od przemysłu zbrojeniowego, który spowodował wzrost budżetów obronnych w Unii Europejskiej. Przetłumaczono z DeepL.com (wersja darmowa)

3 marca Luksemburg oficjalnie otworzył Centrum Dokumentacji Europejskiej. Jego celem jest dostarczanie informacji i zasobów na temat Unii Europejskiej, jej polityk oraz kwestii globalnych, aby poprawić rozumienie spraw europejskich przez obywateli. Poprzez tę inicjatywę Luksemburg ma nadzieję zachęcić do obywatelskiego zaangażowania i ułatwić dostęp do europejskich informacji. Projekt ten wpisuje się w przybliżanie Unii Europejskiej i czynienie jej bardziej dostępną dla wszystkich.

5 marca prezydent Czech Petr Pavel oraz jego odpowiednicy ze Słowacji i Austrii - Peter Pellegrini i Alexander Van der Bellen - spotkali się w Sławkowie, aby omówić stosunki pomiędzy swoimi krajami. Trzy głowy państw podkreśliły potrzebę utrzymania solidnych powiązań, pomimo różnic w niektórych kwestiach w obszarze polityki zagranicznej (chodzi w szczególności o prorosyjskie stanowisko Słowacji). Spotkanie dotyczyło również np. infrastruktury transportowej i innowacji.

6 marca Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) odrzucił skargę skrajnie prawicowego kandydata Câlina Georgescu na unieważnienie pierwszej tury wyborów prezydenckich w Rumunii. Podejrzewając rosyjską ingerencję w wybory, Trybunał Konstytucyjny unieważnił pierwszą turę głosowania, w której zwyciężył Câlin Georgescu. Georgescu złożył skargę, powołując się na postanowienia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Trybunał jednogłośnie uznał skargę za niedopuszczalną. Decyzja ta jest ostateczna. 9 marca Komisja Wyborcza odrzuciła kandydaturę Calina Georgescu, uzasadniając to naruszeniem przez niego "demokratycznych zasad uczciwego i bezstronnego głosowania".

6 marca premier Norwegii ogłosił, że jego kraj zwiększa pomoc dla Ukrainy w 2025 roku o 4,2 mld euro. Decyzja ta jest częścią Programu Wsparcia dla Ukrainy im. Nansena, uruchomionego w lutym 2023 roku, który został przedłużony do 2030 (łączny budżet to około 18,6 mld euro). Norwegia koordynuje swoje wysiłki z innymi europejskimi krajami, w szczególności ze Zjednoczonym Królestwem i Francją.

6 marca Europejski Bank Inwestycyjny i Komisja Europejska podpisały gwarancje w wysokości 2 mld euro w ramach Instrumentu na rzecz Ukrainy. Celem jest wsparcie odbudowy i odporności kraju, który był atakowany przez Rosję przez ostatnie trzy lata, w zakresie infrastruktury krytycznej (szczególnie w obszarach energii, transportu, wody i ogrzewania). Instrument na rzecz Ukrainy ma obecnie budżet w wysokości 50 mld euro na lata 2024-2027. Osiągnięto również porozumienie w sprawie rozmieszczenia w Kijowie zespołu doradczego ekspertów, by przyspieszyć realizację finansowanych projektów.

4 marca Szwajcaria rozszerzyła swoje sankcje wobec Rosji, przyjmując niektóre ze środków przyjętych niedawno przez Unię Europejską. Sankcje te są następstwem agresji militarnej Rosji w Ukrainie i są obecnie wymierzone w osoby fizyczne, statki i instytucje finansowe. Nowe sankcje weszły w życie natychmiast i mają na celu zwiększenie presji na Rosję.

7 marca Eurostat ogłosił historyczny spadek liczby urodzeń w Unii Europejskiej w 2023 roku, do poziomu niespotykanego od 1961 roku. Współczynnik dzietności spadł do 1,38 dziecka na kobietę w skali UE. We Francji pozostaje on względnie stabilny - na poziomie 1,66 dziecka na kobietę - co stawia ten kraj w lepszej sytuacji niż państwa takie jak Niemcy, Polska i Włochy. Ten ogólny spadek liczby urodzeń budzi obawy o odnowę europejskiej populacji.

4 marca Europejski Trybunał Obrachunkowy opublikował sprawozdanie dotyczące kar nakładanych na statki zanieczyszczające środowisko. Unia Europejska dąży do zerowego zanieczyszczenia wody do 2030 roku, ale ma trudności z monitorowaniem i karaniem zanieczyszczeń ze względu na trudności z ich wykryciem na morzu. Trybunał uznaje postępy poczynione przez europejskie prawodawstwo, które czasami jest nawet bardziej rygorystyczne niż prawodawstwo międzynarodowe, w szczególności w odniesieniu do zanieczyszczeń spowodowanych węglowodorami lub zarządzania wrakami statków. Zidentyfikowano jednak zbyt wiele luk prawnych, zwłaszcza wykorzystywanie bander państw trzecich w celu umożliwienia statkom uniknięcia niektórych obowiązków. Działania państw członkowskich również są uważane za niewystarczające, pomimo że są europejskie narzędzia do ich dyspozycji.

5 marca Rada Europy opublikowała raport na temat ochrony i bezpieczeństwa dziennikarzy w Europie za rok 2024. W kontekście wojny w Ukrainie Rada Europy ostrzega przed rosnącym zagrożeniem dezinformacją, w szczególności treściami generowanymi przez sztuczną inteligencję i propagandą państwową, wykorzystywanymi do manipulowania opinią publiczną i osłabiania niezależnego dziennikarstwa.

3 marca Komisja Europejska i Europejska Agencja Środowiska opublikowały drugie sprawozdanie na temat monitorowania i perspektyw "zerowego zanieczyszczenia", zawierające przegląd prac prowadzonych, by osiągnąć cele do 2030 roku. Polityka europejska pomogła zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza, ale poziomy zanieczyszczenia są nadal zbyt wysokie. Zanieczyszczenie odpadami morskimi, pestycydami i środkami przeciwdrobnoustrojowymi zmniejszyło się, ale zanieczyszczenie szkodliwym hałasem, mikrodrobinami plastiku, substancjami odżywczymi i odpadami jest w dalszym ciągu zbyt wysokie. W związku z tym uważa się, że konieczne są znacznie bardziej zdecydowane działania, aby osiągnąć cele w zakresie redukcji zanieczyszczeń, które muszą być zintegrowane ze wszystkimi politykami.

Według nowych danych Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI), opublikowanych 10 marca, nastąpiła znacząca zmiana w dynamice globalnego handlu bronią. W wyniku konfliktu zbrojnego z Rosją, w latach 2020-2024 Ukraina stała się największym importerem broni na świecie, z prawie 100-krotnym wzrostem w stosunku do poprzedniego okresu. Europejskie kraje też importują łącznie zdecydowanie więcej broni (wzrost o 155% w tych samym okresie). Tymczasem Stany Zjednoczone umocniły swoją pozycję wiodącego światowego eksportera broni, zwiększając swój udział do 43% całego rynku.

Wystawa "Sebastião Salgado", prezentowana we Franciscaines w Deauville do 1 czerwca, podkreśla wpływowe prace tego fotografa. Poprzez swoje czarno-białe zdjęcia analizuje relacje między ludzkością a naturą, poruszając takie tematy, jak kondycja pracowników i migracja.

Od 16 marca do 20 lipca w Palazzo Strozzi we Florencji prezentowana jest wystawa współczesnej artystki Tracey Emin, obejmująca ponad sześćdziesiąt prac z jej kariery, począwszy od lat 90. ubiegłego wieku. Tracey Emin zajmuje się kwestiami związanymi z ciałem i pożądaniem w różnych formach: w malarstwie, rysunku, wideo i fotografii. Wiele dzieł brytyjskiej artystki jest pokazywanych po raz pierwszy.

Do 29 czerwca w Albertinum w Dreźnie prezentowana jest wystawa "Weltraum" niemieckiego fotografa i artysty wizualnego Wolfganga Tillmansa. Po kilku retrospektywach w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, wystawa koncentruje się na nowych pracach, tworzonych od 2022 roku, na temat śladów technologii cyfrowych na świecie.

Do 29 czerwca Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu prezentuje wystawę dzieł Pietera Bruegla Starszego, Giuseppe Arcimboldo, Jacopo i Leandro Bassano oraz innych renesansowych artystów. Ponad 140 dzieł (niektóre wypożyczono z międzynarodowych muzeów i wiedeńskich kolekcji) koncentruje się na interakcjach między człowiekiem, naturą i czasem.

Do 15 czerwca w National Portrait Gallery w Londynie można oglądać wystawę zatytułowaną "Portrety Edvarda Muncha", będącą hołdem dla jednego z największych malarzy portrecistów. Ekspozycja obejmuje intymne portrety jego rodziny i przyjaciół, a także autoportrety. Wystawa jest pierwszą w Zjednoczonym Królestwie, która koncentruje się na tym ważnym, ale czasami zaniedbywanym aspekcie twórczości tego artysty.

Od 13 do 16 marca odbędą się Brukselskie Targi Książki. To coroczne wydarzenie gromadzi wszystkich kluczowych graczy w branży książek, w tym wielu autorów, ilustratorów, wydawców i recenzentów książek.