26 maja dotychczasowy prezydent Gitanas Nauseda zwyciężył w II turze wyborów prezydenckich na Litwie dużą przewagą głosów. Uzyskał 74,44%, wyprzedzając premier Ingridę Simonyte (Związek Ojczyzny – Litewscy Chrześcijańscy Demokraci, TS-LKD), która otrzymała 24,06% głosów.

Za niecałe 2 tygodnie, od 6 do 9 czerwca Europejczycy będą mogli wybrać 720 posłów do Parlamentu Europejskiego na kolejnych pięć lat. Fundacja stworzyła stronę internetową, aby pomóc Państwu lepiej zrozumieć rolę i kompetencje Parlamentu, reguły głosowania i związane z nim wyzwania, a także by pomóc Państwu śledzić kampanię z listami kandydatów i programami wszystkich partii w każdym państwie członkowskim.

Schuman Network to inicjatywa Fundacji Roberta Schumana, której celem jest promowanie wymiany pomysłów na europejską skalę. Sieć zrzeszająca 20 członków z 12 europejskich krajów jest przestrzenią gromadzenia badań nad bieżącymi europejskimi zagadnieniami. Od momentu jej powstania na stronie internetowej sieci opublikowano ponad osiemdziesiąt opracowań.

Fundacja publikuje "The Schuman Report on Europe, State of the Union 2024". W tym roku zawiera on wyjątkowy wkład prezydenta Republiki Francuskiej Emmanuela Macrona, a także przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen i przewodniczącej Parlamentu Europejskiego Roberty Metsoli. Wybitni przedstawiciele świata polityki, biznesu, badań i dyplomacji kreślą portret Unii, szkicując kontury suwerenności środowiskowej i cyfrowej oraz wybiegając w nową geopolityczną erę, pełną nowych wyzwań, zwłaszcza dla przemysłu i obronności. Książka jest dostępna w języku francuskim i angielskim, w wersji drukowanej i online. Zamów ją.

W odpowiedzi na gospodarcze i społeczne konsekwencje pandemii Covid-19 Unia Europejska utworzyła fundusz odbudowy o wartości 672,5 mld euro. 21 maja Komisja zatwierdziła zmieniony irlandzki plan i pierwszy wniosek o płatność w wysokości 324 mln euro. Fundacja oferuje interaktywną mapę planów dla poszczególnych krajów, abyście mogli Państwo poznać kwoty i harmonogramy.

Komisja Europejska ukarała Mondelēz International grzywną w wysokości 337,5 mln euro za nieprzestrzeganie unijnych zasad konkurencji. Mondelēz, producent takich marek jak Milka, Oreo i Toblerone, został uznany winnym antykonkurencyjnych porozumień mających na celu ograniczenie transgranicznego handlu pomiędzy państwami członkowskimi w zakresie czekolady, herbatników i produktów kawowych, a także nadużywania pozycji dominującej.

23 maja w Parlamencie Europejskim odbyła się debata liderów list - kandydatów na przewodniczącego/przewodniczącą Komisji Europejskiej. Walter Baier (Austria, Lewica), Sandro Gozi (Włochy, Odnowa), Ursula von der Leyen (Niemcy, EPP), Terry Reintke (Niemcy, Zieloni) i Nicolas Schmit (Luksemburg, PES) debatowali na temat gospodarki i zatrudnienia, bezpieczeństwa i obrony, środowiska, demokracji i migracji.

23 maja grupa Tożsamość i Demokracja w Parlamencie Europejskim wykluczyła niemiecką partię AfD. Według jej komunikatu prasowego decyzję podjęto, aby uniknąć "skojarzeń z incydentami z udziałem Maximiliana Kraha".

Na spotkaniu 21 maja ministrowie przyjęli przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (AI Act), rozporządzenie i dyrektywę o strukturze rynku energii elektrycznej oraz pakiet gazowo-wodorowy. Celem aktu o sztucznej inteligencji jest promowanie rozwoju oraz bezpieczne i niezawodne systemy sztucznej inteligencji na całym jednolitym rynku. Tymczasem reforma rynku energii elektrycznej ma służyć zwiększeniu stabilności cen energii przy jednoczesnym zmniejszeniu zależności od paliw kopalnych. Pakiet gazowo-wodorowy ma ułatwić przejście na gazy odnawialne i niskoemisyjne. Państwa członkowskie przyjęły również konkluzje w sprawie przyszłości cyberbezpieczeństwa i polityki cyfrowej Unii Europejskiej.

W związku z rosyjską wojną przeciwko Ukrainie, 21 maja Rada przyjęła nowe narzędzia mające zapewnić, że nadzwyczajne przychody z zamrożonych rosyjskich aktywów zostaną przekazane na rzecz ukraińskich działań wojennych. Od 15 lutego 2024 roku centralne depozyty papierów wartościowych (CDPW) w UE, które posiadają rosyjskie aktywa państwowe i rezerwy o wartości ponad 1 mln euro, będą płacić wkład finansowy ze swoich zysków netto. Środki te zostaną następnie wykorzystane do zapewnienia wsparcia wojskowego Ukrainie za pośrednictwem Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju.

21 maja obradowali ministrowie do spraw europejskich. Przyjęli konkluzje w sprawie odporności demokracji i ochrony procesów wyborczych przed ingerencją z zagranicy. Zatwierdzili też ramy tworzenia zespołów szybkiego reagowania w dziedzinie zagrożeń hybrydowych, które mają zapewniać państwom członkowskim dostosowaną do ich potrzeb i ukierunkowaną pomoc w obliczu takich zagrożeń. Rada przyjęła do wiadomości, że Komisja zamierza zamknąć procedurę przewidzianą w art. 7 ust. 1 TUE w odniesieniu do Polski. Odnotowano również utworzenie pierwszej Akademii Dyplomatycznej Unii Europejskiej we współpracy z Kolegium Europejskim.

W dniach 23-25 maja w Stresie ministrowie finansów i prezesi banków centralnych spotkali się z ukraińskim ministrem finansów Serhijem Marczenką. Podczas sesji informacyjnej z Brazylią, Mauretanią, Republiką Korei i Arabią Saudyjską, ministrowie omówili implikacje sztucznej inteligencji i płatności transgraniczne. Uzgodnili, że będą współpracować, zwłaszcza na forum G20, w celu rozwiązania problemów związanych z tymi kwestiami.

Na posiedzeniu 24 maja ministrowie ds. konkurencyjności przyjęli dyrektywę w sprawie odpowiedzialności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju, mającą na celu zmuszenie dużych firm do przestrzegania praw człowieka i ochrony środowiska. Ministrowie przyjęli poprawkę do rozporządzenia w sprawie kodeksu granicznego Schengen, która ma zwiększyć odporność strefy Schengen na obecne i przyszłe kryzysy na jej granicach zewnętrznych. Przyjęto konkluzje w sprawie przyszłości rynku wewnętrznego, oparte na raporcie Enrico Letty, a także w sprawie przyszłości unijnej polityki przemysłowej.

Według rosyjskich mediów rosyjskie władze planują dostosować współrzędne geograficzne punktów, w odniesieniu do których obliczają swoje wody terytorialne, co oznacza zmianę granic morskich z Finlandią i Litwą. Te dwa ostatnie kraje uważają to za nowy akt wojny hybrydowej, mający na celu wzmocnienie strategicznej niepewności NATO i Unii Europejskiej na Morzu Bałtyckim. Estońskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych ostro potępiło Rosję, której straż graniczna jednostronnie usunęła boje używane do demarkacji na rzece Narwa nocą 23 maja. Estonia żąda ich natychmiastowego przywrócenia.

20 maja polski premier Donald Tusk i prezes Europejskiego Banku Inwestycyjnego Nadia Calviño ogłosili podpisanie umowy dotyczącej programu satelitarnego (we współpracy z Francją) z udziałem EBI w postaci kredytu w wysokości 300 mln euro. Celem jest wzmocnienie polskiej i europejskiej obrony powietrznej poprzez dopracowanie, a następnie wyniesienie na orbitę dwóch satelitów obserwacji Ziemi. EBI wesprze również ogłoszony przez Polskę narodowy program odstraszania i obrony, który zakłada budowę 400 km fortyfikacji na wschodnich granicach kosztem 2,34 mld euro.

22 maja niemiecka minister spraw zagranicznych Annalena Baerbock przyjęła swojego odpowiednika z Francji i z Niemiec - Stéphane'a Séjourné i Radosława Sikorskiego - w ramach posiedzenia Trójkąta Weimarskiego. Potwierdzili swoje zobowiązanie do współpracy, aby być siłą napędową Europy w walce z rosyjskimi atakami hybrydowymi, dezinformacją i w zakresie promowania europejskiej polityki klimatycznej. Podkreślono znaczenie głosowania w nadchodzących wyborach europejskich dla zachowania demokracji. Przypomniano, że Republika Weimarska pokazała, jak szybko demokratyczne zasady mogą zostać pokonane przez nienawiść i ukierunkowane kampanie.

26 maja prezydent Francji Emmanuel Macron rozpoczął wizytę państwową w Niemczech, gdzie spotkał się ze swoim niemieckim odpowiednikiem - prezydentem Frankiem-Walterem Steinmeierem. Dwóch przywódców wzięło udział w "Święcie Demokracji" z okazji 75. rocznicy uchwalenia Ustawy Zasadniczej. Ta wizyta państwowa, która stanowi najwyższą formę stosunków dyplomatycznych, to pierwsze takie wydarzenie z udziałem prezydenta Francji i Niemiec od 24 lat. Podkreśla wyjątkowe relacje między dwoma krajami.

21 maja premier Donald Tusk wydał zarządzenie powołujące komisję ds. badania wpływów rosyjskich i białoruskich w latach 2004-2024. Jest to reakcja na nielegalny napływ Rosjan, którzy prowadzą sabotaż na terytorium Polski, a także na rosnące zaniepokojenie rosyjskimi wpływami na polskiej scenie politycznej i w mediach.

Polska Grupa Zbrojeniowa (PGZ), wiodący gracz przemysłu obronnego w Polsce, wyraził zainteresowanie udziałem w tworzeniu nowego, europejskiego czołgu bojowego. Firma chce zacieśnić współpracę z europejskimi grupami zbrojeniowymi. Oznacza to strategiczną zmianę w stosunku do czasów poprzedniego rządu, który faworyzował amerykańską i południowokoreańską broń oraz czołgi. Projekt europejskiego czołgu bojowego jest wspierany przez Europejski Fundusz Obronny (EDF).

21 maja odbyło się 8. posiedzenie Rady Stowarzyszenia z Mołdawią. Z tej okazji premier Mołdawii Dorin Recean i Wysoki Przedstawiciel Josep Borrell podpisali umowę o partnerstwie w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa. Partnerstwo przewiduje konsolidację stosunków w sektorach obronności i cyberbezpieczeństwa w celu zwalczania częstych rosyjskich ingerencji w tym kraju. Szef europejskiej dyplomacji zwrócił uwagę, że Mołdawia jest pierwszym krajem, który podpisał taką umowę z Unią Europejską, i powiedział, że zawarte zostaną kolejne umowy, aby stworzyć "sieć przyjaznych krajów", które chcą wzmocnić współpracę z Unią w zakresie bezpieczeństwa.

23 maja Norwegia ogłosiła, że od 29 maja jej granica zostanie zamknięta dla rosyjskich turystów. Rząd podkreślił, że decyzja ta jest zgodna ze stanowiskiem Norwegii, która wspiera swoich sojuszników w reakcji na nielegalną wojnę Rosji przeciwko Ukrainie. Nowe zasady pozwalają norweskiej policji odmówić wjazdu rosyjskim obywatelom podróżującym w celach turystycznych lub innych niż niezbędne.

22 maja Rishi Sunak, brytyjski premier, ogłosił, że brytyjskie wybory powszechne odbędą się 4 lipca. Brytyjski parlament zostanie rozwiązany 31 maja, co zostawi 5 tygodni na kampanię. Sondaże sprzyjają labourzystom będącym w opozycji od 2010 roku.

21 maja prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przyjął w Kijowie minister spraw zagranicznych Niemiec Annalenę Baerbock, a 24 maja marszałek Senatu RP Małgorzatę Kidawę-Błońską. Podczas obu spotkań rozmawiano o wzmocnieniu ukraińskich systemów obrony powietrznej. Dyskusja z Małgorzatą Kidawą-Błońską dotyczyła też znaczenia zbliżającej się polskiej prezydencji dla integracji Ukrainy z Unią Europejską, przygotowań do pokojowego szczytu w Szwajcarii oraz dwustronnego porozumienia o bezpieczeństwie w ramach Deklaracji Wileńskiej G7. Spotkanie z Annaleną Baerbock dotyczyło organizacji Konferencji na rzecz Odbudowy Ukrainy (URC 2024), która odbędzie się w czerwcu w Berlinie.

23 maja Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję w sprawie ludobójstwa w Srebrenicy w dniach 11-16 lipca 1995 roku, popełnionego przez siły serbskie w Bośni i Hercegowinie podczas bratobójczej wojny w byłej Jugosławii. Od teraz 11 lipca będzie Międzynarodowym Dniem Refleksji i Upamiętnienia Ludobójstwa w Srebrenicy w 1995 roku. Przygotowana przez Niemcy i Rwandę rezolucja potępia wszelkie zaprzeczanie ludobójstwu jako wydarzeniu historycznemu, a także wszelką gloryfikację jego sprawców uznanych przez międzynarodowe trybunały za winnych zbrodni przeciwko ludzkości i ludobójstwa. Za rezolucją były 84 państwa, 19 było przeciw. 68 państw wstrzymało się.

23 maja Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) opublikował swoje wnioski po misji konsultacyjnej we Francji w dniach 13-22 maja. Stwierdzono w nich, że silna i natychmiastowa reakcja na pandemię i kryzys energetyczny złagodziła skutki gospodarcze. MFW zwraca jednak uwagę, że wolniejsze niż oczekiwano ożywienie odbiło się na finansach publicznych. Wzywa rząd do podjęcia dalszych kroków w zakresie konsolidacji fiskalnej w perspektywie średnioterminowej (począwszy od 2024 roku) w celu obniżenia zadłużenia.

24 maja MFW i władze Mołdawii osiągnęły porozumienie w sprawie piątego przeglądu programów w ramach Rozszerzonego Mechanizmu Kredytowego (ECF) i Rozszerzonego Wsparcia Finansowego (EFF), a także pierwszego przeglądu w ramach Mechanizmu Odporności i Zrównoważonego Rozwoju (RSF). Chociaż niektóre reformy strukturalne zostały opóźnione, ogólne wyniki programów pozostają zadowalające. Zakończenie tych przeglądów i ich zatwierdzenie przez Radę Dyrektorów umożliwi uwolnienie około 175,2 mln dolarów.

24 maja MFW zakończył konsultacje z Gruzją w ramach artykułu IV. MFW z zadowoleniem przyjął odporność gospodarczą Gruzji w obliczu wstrząsów i zalecił reformy strukturalne w celu wzmocnienia tej odporności, stymulowania wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu i wspierania postępów na drodze do członkostwa w UE.

Opublikowany 23 maja eurobarometr pokazuje, że Europejczycy chcą silniejszej i bardziej niezależnej Unii Europejskiej. 77% z nich popiera wspólną politykę bezpieczeństwa i obrony, podczas gdy odpowiednio 71 i 69% uważa, że Unia powinna produkować sprzęt wojskowy i mieć wspólną politykę zagraniczną. Najważniejszymi kwestiami w tych wyborach są bezpieczeństwo i obrona (34%), klimat i środowisko (30%), zdrowie (26%) oraz gospodarka i migracje (po 25%).

Do 16 grudnia w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie można oglądać prace Mayera Kirshenblatta (1916-2009). Ten urodzony w Polsce kanadyjski artysta żydowskiego pochodzenia w swoich barwnych, pełnych wyobraźni i humoru obrazach odtwarza swoje wspomnienia o ludziach, wydarzeniach, życiu codziennym i zwyczajach ludności żydowskiej na polskiej wsi w okresie międzywojennym.

Od 25 maja w Muzeum Muncha w Oslo można oglądać wystawę "Edvard Munch - horyzonty". Zwiedzający odkryją sztukę norweskiego malarza, a także innych nordyckich i europejskich artystów z lat 1880-1950. Ten okres wstrząsów dał początek zapierającej dech w piersiach różnorodności form i kolorów na scenie artystycznej.

Do 3 listopada w Hamburger Bahnhof - Nationalgalerie de Gegenwart w Berlinie trwa wystawa "Marianna Simnett". W związku z mistrzostwami Europy w piłce nożnej artystka prezentuje instalację filmową zatytułowaną "WINNER". Film przedstawia boisko piłkarskie, na którym grupa tancerzy przedziera się między chuliganami i piłkarzami, podkreślając ambiwalentne emocje gry: triumf, brutalność i porażkę.

Od 2 czerwca do 26 lipca odbędzie się tegoroczna edycja Letniego Festiwalu w mieście Lukka. Założony w 1998 roku festiwal oferuje eklektyczną mieszankę gatunków muzycznych, od rocka i popu po folk i elektronikę. 2 czerwca wydarzenie otworzy Eric Clapton.

Do 28 października w Muzeum Sztuki Nowoczesnej (IMMA) w Dublinie można oglądać wystawę "Hilary Heron: retrospektywa". Uhonorowuje ona pionierską pracę dublińskiej rzeźbiarki modernistycznej Hilary Heron. Ta retrospektywa jej prac od 1964 roku podkreśla jej wkład w irlandzką i współczesną międzynarodową rzeźbę. Jej dzieła eksplorują tematy relacji, płci i religii za pomocą różnych materiałów, w tym kamienia, ołowiu i drewna.

Do 22 września Muzeum Prado w Madrycie prezentuje wystawę zatytułowaną "Sztuka i przemiany społeczne w Hiszpanii (1885-1910)". 300 dzieł na ekspozycji zapewnia za pośrednictwem malarstwa wgląd w przemiany społeczne, które miały miejsce w Hiszpanii w takich obszarach jak praca kobiet, praca w przemyśle, edukacja oraz medycyna i choroby. Niektóre z prac pochodzą z prywatnych kolekcji i są prezentowane publicznie po raz pierwszy.

Z okazji igrzysk olimpijskich i paraolimpijskich, Petit Palais celebruje do 17 listopada sport i sztukę. Ekspozycja zatytułowana "Ciało w ruchu" obejmuje 50 dzieł, w tym obrazy, rzeźby, przedmioty i grafiki z kolekcji Petit Palais, datowane od starożytności do początku XX wieku. Centralnym tematem wystawy są przedstawienia wysportowanego ciała od starożytności.

Do 22 września w Muzeum Sztuki Nowoczesnej André Malraux - MuMa w Hawrze można oglądać wystawę "Fotografowanie w Normandii (1840-1890)". Ekspozycja w ramach 5. edycji "Impresjonistycznej Normandii" poświęcona jest arcydziełom malarstwa Johana Bartholda Jongkinda i Claude'a Moneta oraz fotografii Stéphanie Breton i Hippolyte'a Bayarda.

25 maja, po stojącym na wysokim poziomie finale i 20-minutowej dogrywce, Stade Toulousain pokonało irlandzkie Leinster w finałowej rozgrywce Investec Champions Cup na Tottenham Hotspur. Było to szóste zwycięstwo Stade Toulousain w tych rozgrywkach.