Orędzie o stanie Unii Europejskiej wygłoszone przez przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen było czymś więcej niż tylko bilansem: było przeglądem bieżących europejskich decyzji i prognozą na przyszłość dla wspólnych polityk - pisze Jean-Dominique Giuliani.

Europa się zmieniła... Pokazuje to "The Schuman Report on Europe, the State of the Union 2023", który analizuje głębokie zmiany, jakie dokonały się w Europie, a które przyspieszył szok wojny w Ukrainie. To 17. wydanie opublikowane przez wydawnictwo Marie B. zawiera 19 artykułów osobistości wysokiego szczebla, w tym Mathilde Lemoine. Publikacja zawiera również 30 oryginalnych map i kompletny zestaw statystyk z komentarzem. Książka jest dostępna po francusku w wersji drukowanej i cyfrowej oraz po angielsku w wersji cyfrowej. Zamów ją już teraz!

Fundacja Roberta Schumana jest pogrążona w żałobie. Jean-Paul Gauzès, jej skarbnik, nagle odszedł. Jean-Paul Gauzès, były europoseł i samorządowiec w Normandii, zasłużył się w Parlamencie Europejskim jako koordynator EPP ds. gospodarczych i walutowych. Pełniąc tę funkcję, wniósł swoją konsensualność do prac zgromadzenia w trakcie kryzysów. Wyróżniał go prawniczy pragmatyzm. Był gorącym zwolennikiem przyjaźni francusko-niemieckiej i mocno wierzył w Europę. Brak jego zaangażowania, wiedzy, życzliwości i uważności będzie bardzo odczuwalny dla wszystkich zaangażowanych w integrację europejską.

13 września przewodnicząca Komisji Ursula Von der Leyen wygłosiła w Parlamencie Europejskim orędzie o stanie Unii Europejskiej. Podkreśliła w nim sukcesy mijającej kadencji Komisji i jej determinację, by dokończyć rozpoczęte reformy. Tematy, które wymieniła ze względu na ich znaczenie w nadchodzących miesiącach, to wspieranie europejskiej gospodarki i jej przemysłu w transformacji ekologicznej oraz obrona tej gospodarki w zglobalizowanym świecie. Innymi ważnymi wyzwaniami są przyszłe rozszerzenie (zgodne z linią wsparcia dla Ukrainy) oraz wpływ nowych technologii na życie Europejczyków.

15 września Komisja ogłosiła zamknięcie mechanizmu współpracy i weryfikacji, funkcjonującego od 2007 roku w celu wsparcia Bułgarii i Rumunii w przechodzeniu na rządy prawa w momencie ich przystąpienia do Unii w 2007. Komisja stwierdziła, że oba kraje poczyniły wystarczające postępy w obszarach niezależności sądownictwa i walki z korupcją, i że teraz mogą przystąpić do rocznego cyklu praworządności, tak jak inne państwa członkowskie.

12 września europosłowie zagłosowali za zmianą w dyrektywie w sprawie odnawialnych źródeł energii, mającą na celu przyspieszenie ekologizacji energii zużywanej w Europie. Do 2030 roku odnawialne źródła energii będą musiały stanowić co najmniej 42,5% konsumowanej energii. Europosłowie zagłosowali również za wzmocnieniem ochrony wód powierzchniowych i gruntowych. 13 września przyjęli stanowisko w sprawie projektu przeglądu przepisów dotyczących poprawy jakości powietrza.

12 września europosłowie przyjęli instrument służący wzmocnieniu europejskiego przemysłu obronnego poprzez wspólne zamówienia (EDIRPA). Budżet w wysokości 300 mln euro umożliwi częściowe finansowanie zamówień publicznych, które będą ogłaszane przez konsorcjum co najmniej trzech państw członkowskich i będą implikować udział europejskich MŚP lub ETI.

13 września europosłowie zagłosowali za propozycją Rady Europejskiej dotyczącą zwiększenia liczby posłów, by uwzględnić zmiany demograficzne w państwach członkowskich od 2019 roku. Po wyborach w 2024 roku liczba europosłów wzrośnie z 705 do 720. Francja, Hiszpania i Holandia otrzymają po 2 dodatkowe miejsca, a 9 państw (Austria, Belgia, Polska, Dania, Finlandia, Słowacja, Irlandia, Słowenia i Łotwa) otrzyma po 1 dodatkowym mandacie.

Od 2025 roku 2% paliw zużywanych przez sektor lotniczy musi być zrównoważone, a do 2050 70%, wynika z nowego rozporządzenia w sprawie paliw lotniczych zatwierdzonego przez europosłów 13 września. Wzrost ich udziału w mieszance paliwowej będzie regulowany, a cele będą ustalane co pięć lat.

13 września europosłowie przyjęli rewizję wewnętrznego regulaminu w odpowiedzi na nadużycia ujawnione w związku ze skandalem Qatarargate. Od teraz europosłowie będą musieli upubliczniać swoje spotkania z przedstawicielami grup interesu lub przedstawicielami krajów trzecich. Nie będą mogli zostać przedstawicielami grup interesu w ciągu sześciu miesięcy od zakończenia kadencji. Ustanowiono także bardziej rygorystyczne zasady dotyczące ich działalności zewnętrznej i wszelkich prezentów, które im podarowano.

14 września europosłowie przyjęli stanowisko w sprawie reformy europejskiego rynku energii elektrycznej. Opowiedzieli się za silniejszą ochroną konsumentów przed niestabilnością cen i zakazem przerw w dostawie energii dla wrażliwych konsumentów.

Unia Europejska będzie musiała zwiększyć swoje zdolności w zakresie wydobycia, przetwarzania i recyklingu niektórych surowców i nie może być zależna od kraju trzeciego w stopniu większym niż 65% dostaw każdego z tych surowców. Tak brzmi mandat do negocjacji z Radą przyjęty 14 września przez europosłów w zakresie przepisów dotyczących surowców krytycznych. Ma na celu zapewnienie Unii dostępu do pewnych surowców uważanych za niezbędne do transformacji ekologicznej i cyfrowej.

13 września Rada ogłosiła przedłużenie do 15 marca 2024 roku indywidualnych sankcji wobec prawie 1800 Rosjan i rosyjskich podmiotów uznawanych za odpowiedzialne za rosyjską agresję na Ukrainie. Wyjątek stanowią cztery osoby usunięte z listy. 15 września Rada poszerzyła sankcje wobec Iranu za łamanie praw człowieka. Sankcje obejmują teraz cztery dodatkowe osoby, w tym głównodowodzącego Strażników Rewolucji, oraz sześć podmiotów.

15 i 16 września unijni ministrowie gospodarki i finansów spotkali się w Santiago de Compostela. Uzgodnili mechanizm monitorowania inwestycji w ramach programu Global Gateway i omówili reformę wielostronnych instytucji finansowych oraz reformę europejskich przepisów podatkowych i budżetowych. Poprzedniego dnia ministrowie zasiadający w Eurogrupie wymienili poglądy na temat rozwoju sytuacji makroekonomicznej w strefie euro i odnotowali postępy w ratyfikacji porozumienia o Europejskim Mechanizmie Stabilności.

14 września Europejski Bank Centralny (EBC) ogłosił, że od 20 września podniesie swoje główne stopy procentowe o ćwierć punktu. Prezes EBC Christine Lagarde stwierdziła, że stopy procentowe pozostaną na restrykcyjnym poziomie tak długo, jak będzie to konieczne do osiągnięcia celu, jakim jest obniżenie inflacji do 2%.

W trakcie posiedzenia Rady Ministrów w Berlinie francuski minister gospodarki i finansów Bruno le Maire spotkał się ze swoimi dwoma niemieckimi odpowiednikami - Robertem Habeckiem, ministrem gospodarki i ochrony klimatu, oraz Christianem Lindnerem, ministrem finansów. Trzej ministrowie mówili o konieczności ustanowienia jednolitego rynku kapitałowego, ograniczenia biurokracji i przeciwstawienia się wszelkim formom nieuczciwej konkurencji na rynku pojazdów elektrycznych (zwłaszcza ze strony Chin). Poruszono również kwestię wznowienia ofensywnej europejskiej strategii przemysłowej.

11 i 12 września Belgia była gospodarzem nieformalnego szczytu krajów niemieckojęzycznych. Spotkanie głów państw Niemiec, Austrii, Szwajcarii, Luksemburga, Liechtensteinu i Belgii odbyło się w Eupen, stolicy niemieckojęzycznej wspólnoty w Belgii.

15 września Irlandzka Komisja Ochrony Danych ukarała sieć społecznościową TikTok grzywną w wysokości 345 milionów euro. Chińską firmę oskarżono o naruszenie europejskich przepisów, w szczególności poprzez domyślne publikowanie nowo utworzonych profili, w tym profili nieletnich.

15 września łotewski parlament (Seima) zaprzysiągł nowy rząd pod przewodnictwem Eviki Siliny z centrowej partii Nowa Jedność (JV). W skład koalicyjnego rządu wchodzą Związek Zielonych i Rolników oraz Partia Postępowa. Były premier Krisjanis Karins (JV), który w sierpniu podał się do dymisji, jest ministrem spraw zagranicznych.

13 września liderka białoruskiej opozycji demokratycznej na uchodźstwie Swiatłana Cichanouska wygłosiła przemówienie w Parlamencie Europejskim. Zaapelowała o sformalizowanie stosunków z demokratyczną Białorusią na uchodźstwie oraz o wsparcie w perspektywie przyszłego członkostwa w Unii. Europosłowie przyjęli deklaratywny raport na temat stosunków z Białorusią, wspierający demokratyczną opozycję i więźniów politycznych oraz wzywający do zwiększenia sankcji wobec reżimu Łukaszenki.

11 września Komisja opublikowała wyniki badania Eurobarometru na temat europejskiej reakcji na wojnę w Ukrainie i jej konsekwencje. Większość Europejczyków popiera środki przyjęte w celu zapobieżenia gwałtownemu wzrostowi cen energii, a także popiera wszelkie formy wsparcia dla Ukrainy.

12 września w Rydze odbyło się drugie spotkanie Konferencji Uczestników Rejestru Szkód dla Ukrainy. Dzień wcześniej zebranie ministrów sprawiedliwości nadało polityczny kierunek ukierunkowanemu i skutecznemu działaniu Rejestru, poprzez szereg zasad mających na celu zapewnienie odszkodowań wszystkim ofiarom wojny.

11 września prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski spotkał się z niemiecką minister spraw zagranicznych Annaleną Baerbock, która przebywała z wizytą w Kijowie. Podkreślił nowy pakiet pomocy wojskowej i znaczący wkład we wzmocnienie obrony powietrznej Ukrainy.

15 września Komisja Europejska zniosła ograniczenia w imporcie ukraińskiego zboża do pięciu państw graniczących z tym krajem - do Polski, Bułgarii i Rumunii oraz na Słowację i Węgry - pod warunkiem że Ukraina będzie kontrolować napływ zboża. Jednak Polska, Słowacja i Węgry odmawiają zniesienia tego instrumentu w imię ochrony swoich producentów rolnych.

14 września Unia Europejska i Księstwo Monako zakończyły za obopólną zgodą negocjacje w sprawie układu o stowarzyszeniu, ze względu na różnice co do istoty tej umowy. Komisja ogłosiła, że będzie kontynuować negocjacje w sprawie układu o stowarzyszeniu z Księstwem Andory i Republiką San Marino.

Zgodnie z komunikatem Europejskiej Agencji Straży Granicznej Frontex (opublikowanym 14 września 2023 roku) 50% nielegalnych wjazdów na terytorium UE w 2023 roku odbyło się szlakiem środkowośródziemnomorskim. W 2023 liczba nielegalnych wjazdów odnotowanych przez Frontex wzrosła w porównaniu z rokiem ubiegłym. W okresie styczeń-sierpień osiągnęła najwyższy poziom od 2016.

17 września przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen odwiedziła włoską wyspę Lampedusa wraz z przewodniczącą włoskiej Rady Giorgią Meloni. Po wizycie w ośrodku przyjmującym migrantów przedstawiła 10-punktowy plan awaryjny mający na celu rozwiązanie kryzysu migracyjnego. Plan obejmuje rozdzielenie osób ubiegających się o azyl między państwa członkowskie i zwiększenie pomocy dla Włoch ze strony Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz Agencji Unii Europejskiej ds. Azylu.

Prawie 70% siatek przestępczych działających w Unii Europejskiej wykorzystuje pranie pieniędzy do finansowania swojej działalności i ukrywania swoich aktywów, a 60% z nich stosuje metody korupcyjne, aby osiągnąć swoje nielegalne cele, zauważa Europejskie Centrum ds. Przestępczości Finansowej i Gospodarczej w raporcie opublikowanym 11 września. W 2020 i 2021 roku agencja przejęła średnio 4,1 mld euro aktywów pochodzących z działalności przestępczej.

W swoim raporcie na temat światowego handlu w 2023 roku, opublikowanym 12 września, WTO ostrzega przed fragmentacją światowego handlu i podkreśla zalety "reglobalizacji" w obliczu poważnych wyzwań, takich jak zmiany klimatu, konsekwencje pandemii Covid-19, napięcia geopolityczne i brak bezpieczeństwa żywnościowego.

15 września Eurostat opublikował swoje dane dotyczące handlu międzynarodowego za lipiec. Strefa euro odnotowała nadwyżkę handlową w wysokości 6,5 mld euro, a Unia Europejska 4,9 mld euro.

Od 20 września 2023 do 15 stycznia 2024 roku Muzeum Oranżerii prezentuje wystawę "Amedeo Modigliani. Malarz i jego marszand". Karierę włoskiego artysty, którą naznaczyło jego spotkanie z marszandem Paulem Guillaume'em, naświetla zestaw około stu obrazów.

C/O House w Berlinie składa hołd fotoreporterce Mary Ellen Mark retrospektywą trwającą do 18 stycznia 2024 roku. Artystka słynęła z używania czerni i bieli oraz z chęci dokumentowania codziennego życia osób marginalizowanych w Stanach Zjednoczonych, Indiach i Meksyku.

Do 30 września w Sussex trwa Rye Arts Festival. Wydarzenie odzwierciedla artystyczną i literacką scenę miasta, którą wzbogaciło wielu pisarzy, którzy tu mieszkali. Imprezę ożywiają autorzy, aktorzy i muzycy, którzy spotykają się z publicznością na odczytach i koncertach.

Do 14 grudnia na Zamku Królewskim na Wawelu oglądać można 400 dzieł sztuki, które odzwierciedlają polski Złoty Wiek, oddając rozkwit renesansowej sztuki i kultury za panowania dynastii Jagiellonów. Wystawa obejmuje eksponaty z trzynastu krajów, w tym z kolekcji Luwru, Met i British Library.

Do 25 października międzynarodowy festiwal Torinodanza gromadzi w Turynie spektakle tańca współczesnego. Liczne międzynarodowe zespoły przejmują teatry tego miasta. Ponadto festiwal oferuje serię imprez.

Do 7 stycznia 2024 roku Bozar w Brukseli prezentuje retrospektywę twórczości hiszpańskiego artysty Antoniego Tàpiesa zatytułowaną "Praktyka sztuki". Po raz pierwszy w Belgii zaprezentowano kompletną wizję artysty dzięki 122 pracom z dorobku obejmującego okres od 1944 do lat 90. XX w.

Od 21 września 2023 do 24 lutego 2024 roku w CentroCentro w Madrycie odbędzie się wystawa poświęcona malarzowi i ojcu impresjonizmu Claude'owi Monetowi. Aby objaśnić jego karierę artystyczną, wypożyczono ponad 50 arcydzieł z Muzeum Marmottan Monet w Paryżu.

Do 30 września trwa 20. Biennale Tańca w Lyonie. Ten festiwal tańca współczesnego jest ważnym wydarzeniem kulturalnym prezentującym talenty prawie 500 artystów.